Giáo trình Sản xuất cây giống ba kích, sa nhân - Mã số MĐ 02: Nghề trồng ba kích, sa nhân

ch chọn hom, cắt hom Ba kích. 
+ Rèn luyện kỹ năng nghề để thực hiện chọn hom, cắt hom. 
- Cách thức tiến hành: Mỗi học viên trồng cắt 50 hom theo đúng yêu cầu. 
- Nguồn lực cần thiết: Kéo, dao, sô, chậu nhựa 7 cái, găng tay cao su, hom 
Ba kích 15000 cành, 
- Công việc của nhóm: Mỗi nhóm cắt 350 hom. 
- Địa điểm: Vườn vây mẹ lấy hom, vườn ươm. 
- Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 3 giờ 
- Phương pháp đánh giá: Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học 
viên, kiểm tra trực tiếp cách cắt hom. 
- Kết quả và sản phẩm đạt được: 
+ Chọn hom đúng tiêu chuẩn 
+ Cắt hom 
Bài thực hành số 2 4 2 Xử lý hom Ba kích trước khi cắm 
- Mục tiêu: 
+ Củng cố kiến thức về xử lý hom Ba kích trước khi giâm hom. 
+ Rèn luyện kỹ năng để thực hiện các bước công việc giâm hom. 
- Nguồn lực cần thiết: 
+ Nước sạch 
+ Hom Ba kích 3500 hom 
+ Thuốc xử lý nấm bệnh Rizomil, Daconil, benlat 7 gói 
 + Gang tay cao su 35 đôi 
116 
- Địa điểm: Vườn ươm 
- Cách thức: Chia nhóm nhỏ (5 học viên/nhóm) 
- Mỗi nhóm thực hiện xử lý 350 hom Ba kích 
- Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 3 giờ 
- Phương pháp đánh giá: Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học 
viên, theo dõi thời gian và kiểm tra trực tiếp. 
- Tiêu chí đánh giá: 
+ Pha thuốc xử lý đúng nồng độ 
+ Xử lý Hom Ba kích đúng thời gian, phương pháp. 
Bài thực hành số 2 4 3 Cắm hom 
- Mục tiêu: 
+ Củng cố kiến thức kỹ thuật cắm hom Ba kích. 
+ Rèn luyện kỹ năng các thao tác cắm hom Ba kích. 
- Nguồn lực cần thiết: Hom Ba kích, đất đã chuẩn bị sẵn, gang tay cao su 
35 đôi. 
- Công việc của nhóm: mỗi nhóm giâm 350 hom 
- Địa điểm: vườn ươm 
- Cách thức: Chia nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm) 
- Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ 
- Phương pháp đánh giá: Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học 
viên, kiểm tra trực tiếp. 
- Kết quả và tiêu chuẩn cần đạt được sau bài thực hành: 
+ Hom được cắm thẳng 
+ Hom được lấp đất đúng độ sâu 
Bài thực hành số 2 4 4 Chăm sóc hom sau khi giâm 
- Mục tiêu: 
+ Củng cố kiến thức cho học viên về các công việc chăm sóc hom sau khi 
giâm. 
+ Rèn luyện kỹ năng chăm sóc làm cỏ, tưới nước, bón phân, đảo bầu cho 
cây Ba kích sau khi giâm. 
- Công việc của nhóm: Mỗi nhóm chăm sóc 1 luống 
117 
- Nguồn lực cần thiết: Ô doa, nước tưới, phân chuồng hoai mục, phân NPK, 
phân bón lá, cuốc, gang tay cao su, lưới che giâm, nilon trắng. 
- Địa điểm: Vườn ươm 
- Cách thức: Chia nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm) 
- Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 8 giờ 
- Phương pháp đánh giá: Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học 
viên, kiểm tra lại. 
Kết quả và tiêu chuẩn cần đạt được sau bài thực hành: 
+ Tưới nước sau giâm 
+ Luống được che đúng sau giâm 
+ Làm cỏ 
+ Bón phân 
+ Đảo bầu 
- Giáo viên nhận xét thông qua các nhóm tự nhận xét. 
Bài thực hành số 2 5 1 Chọn cây mẹ tách chồi và tách chồi Sa nhân 
- Mục tiêu: 
+ Củng cố kiến thức chọn cây mẹ tách chồi và tách chồi cho cây Sa nhân. 
+ Rèn luyện Kỹ năng thực hành chọn cây mẹ và tách chồi Sa nhân. 
- Công việc của nhóm: chọn cây mẹ và tách chồi 
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ 
- Nguồn lực cần thiết: Dao, cuốc, dây buộc, thùng tưới, nước. 
- Địa điểm: Vườn cây mẹ 
- Cách thức: Chia nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm) 
- Phương pháp đánh giá: 
+ Tập hợp các nhóm học viên rút kinh nghiệm về các nội dung thực hành. 
+ Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học viên với các công việc sau: 
+ Kiểm tra quá trình quan sát của học viên. 
+ Kiểm tra quá trình quan sát mẫu của học viên. 
+ Đánh giá lựa chọn các thao tác của từng nhóm 
+ Kiểm tra chọn cây mẹ tách chồi và tách chồi Sa nhân 
118 
- Kết quả và sản phẩm đạt được: 
+ Chọn được cây mẹ tách chồi 
 + Tách chồi đúng tiêu chuẩn. 
Bài thực hành 2 5 2 Cắt chồi, xử lý chồi Sa nhân 
- Mục tiêu: 
+ Củng cố kiến thức cắt chồi và xử lý chồi sau khi cắt cho cây Sa nhân. 
+ Thực hiện cắt chồi và xử lý chồi sau khi thu hái chồi Sa nhân. 
- Công việc của nhóm: Cắt chồi, xử lý chồi. 
- Nguồn lực cần thiết: Chồi Sa nhân 900 chồi, thuốc phòng trừ nấm khuẩn, 
dao, kéo, chậu nhựa, gang tay cao su. 
- Địa điểm: Vườn ươm 
- Cách thức: Chia nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm) 
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ 
 - Phương pháp đánh giá: 
+ Tập hợp các nhóm học viên rút kinh nghiệm về các nội dung thực hành. 
+ Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học viên với các công việc sau: 
+ Kiểm tra quá trình quan sát mẫu của học viên. 
+ Đánh giá lựa chọn các thao tác của từng nhóm 
- Kết quả và sản phẩm đạt được: 
+ Cắt chồi Sa nhân đúng tiêu chuẩn. 
+ Xử lý chồi Sa nhân sau khi cắt đúng nồng độ và thời gian. 
Bài thực hành số 2 5 3 Cấy chồi Sa nhân 
- Mục tiêu: 
+ Củng cố kiến thức kỹ thuật cây chồi Sa nhân. 
+ Rèn luyện kỹ năng thực hành cấy chồi Sa nhân. 
- Công việc của nhóm: Cây chồi Sa nhân 
- Nguồn lực cần thiết: Chồi Sa nhân 900 chồi, que cấy, nước tưới sạch. 
- Địa điểm: Vườn ươm 
- Cách thức: Chia nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm) 
Thời gian hoàn thành: 4 giờ 
119 
- Phương pháp đánh giá: 
+ Giáo viên quan sát thao tác thực hiện của học viên với các công việc sau: 
+ Kiểm tra quá trình quan sát của học viên. 
+ Kiểm tra quá trình quan sát mẫu của học viên. 
+ Đánh giá lựa chọn các thao tác của từng nhóm. 
- Kết quả và sản phẩm đạt được: 
+ Cây chồi Sa nhân đúng kỹ thuật. 
+ Chồi Sa nhân cây đứng thẳng không nghiêng ngả. 
Bài thực hành số 2 5 4 Chăm sóc chồi Sa nhân sau khi cấy 
- Mục tiêu 
+ Củng cố kiến thức các công việc chăm sóc chồi Sa nhân sau khi cấy. 
 + Hướng dẫn học viên thực hiện chăm sóc chồi Sa nhân sau khi cấy. 
 + Thực hiện được một số công việc tưới nước, làm cỏ phá váng, bón phân, 
đảo bầu cho chồi Sa nhân sau khi cấy. 
 - Dụng cụ, vật tư 
- vườn ươm 
- Chuẩn bị trang thiết bị, dụng cụ, vật liệu (lớp học 35 học viên) 
 Tr ế bị S l ợ 
Vòm re ằ sắ 7 cái 
- C ố 10 cái 
- Gang tay cao su 35 đô 
- Phân bón 10kg 
- Thùng ô doa 6 cái 
- Bì p ố 2 cái 
- Lướ e râm 15kg 
- N l rắ 05 kg 
- Dây thép 3 – 4 li 2kg 
120 
- Hình thức tổ chức: Chia lớp thành các nhóm nhỏ: 5 người/nhóm 
- Nội dung thực hành và sản phẩm của học viên 
+ Tưới nước 
+ Làm giàn che 
+ Làm cỏ 
+ Điều chỉnh ánh sáng 
+ Bón phân 
+ Đảo bầu 
- Kết quả đạt được 
+ Đánh giá được tình hình sinh trưởng của Sa nhân 
+ Tưới nước đảm bảo đủ ẩm 
+ Bón đúng loại phân, liều lượng phân 
+ Điều chỉnh ánh sáng 
+ Đảo bầu, phân loại cây 
Bài tập thực hành số 2 6 1 Phòng trừ sâu bệnh hại Ba kích ở vườn 
ươm 
- Mục tiêu 
+ Trình bày được các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại Ba kích ở vườn 
ươm. 
+ Thực hiện phòng và trị sâu bệnh cho Ba kích ở vườn ươm. 
+ Rèn luyện tính cận thận, tỷ mỉ, chính xác. 
- Điều kiện thực hiện 
+ Địa điểm: Vườn ươm 
+ Dụng cụ, vật tư, thiết bị, bẫy lồng, bẫy sập, bẫy dính, mồi nhử, cuốc, 
xẻng, thuốc bảo vệ thực vật. 
- Trình tự thực hiện 
+ Kiểm tra dụng cụ, vật tư, thiết bị 
+ Trình tự công việc 
TT Tên công việc Thiết bị dụng cụ 
1 Xác định loại sâu Mẫu sâu hại, 
121 
hại Ba kích 
3 Xác định loại bệnh 
hại Ba kích 
Mẫu bệnh hại 
4 Thực hiện phòng trị 
sâu bệnh Ba kích 
bẫy lồng, bẫy sập, bẫy dính, mồi nhử, thuốc bảo 
vệ thực vật 
- Hướng dẫn chi tiết 
Tên công việc Hướng dẫn 
Xác định sâu bệnh hại Ba 
kích 
- Quan sát vườn cây Ba kích 
Thực hiện phun phòng 
Sâu hại Ba kích 
- Pha thuốc 
- Phun phòng 
Thực hiện phun phòng 
bệnh hại Ba kích 
- Pha thuốc 
- Phun trừ bệnh 
Bài tập thực hành số 2 6 2 Phòng trừ sâu bệnh hại Sa nhân ở vườn 
ươm 
- Mục tiêu 
+ Trình bày được các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại Sa nhân ở vườn 
ươm. 
+ Thực hiện phòng và trị sâu bệnh cho Sa nhân ở vườn ươm. 
+ Rèn luyện tính cận thận, tỷ mỉ, chính xác. 
- Điều kiện thực hiện 
+ Địa điểm: vườn ươm 
+ Dụng cụ, vật tư, thiết bị, bẫy lồng, bẫy sập, bẫy dính, mồi nhử, cuốc, 
xẻng, thuốc bảo vệ thực vật. 
- Trình tự thực hiện 
+ Kiểm tra dụng cụ, vật tư, thiết bị 
122 
- Trình tự công việc 
TT Tên công việc Thiết bị dụng cụ 
1 Xác định loại sâu 
hại Sa nhân 
Mẫu sâu hại, 
3 Xác định loại bệnh 
hại Sa nhân 
Mẫu bệnh hại 
4 Thực hiện phòng 
trị sâu bệnh Sa 
nhân 
bẫy lồng, bẫy sập, bẫy dính, mồi nhử, thuốc bảo vệ 
thực vật 
- Hướng dẫn chi tiết 
Tên công việc Hướng dẫn 
Xác định sâu 
bệnh hại Sa nhân 
- Quan sát vườn cây Sa nhân 
Thực hiện phun 
phòng Sâu hại Sa 
nhân 
- Pha thuốc 
- Phun phòng 
- Phung trừ sâu 
Thực hiện phun 
phòng bệnh hại 
Sa nhân 
- Pha thuốc 
- Phun trừ bệnh 
V Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 
5.1. Bài 2.1.1 Mô tả đặc đi m hình thái của cây Ba kích 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Mô tả đặc điểm lá, thân, màu sắc lá, Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
123 
rễ. 
 Nhận biết đặc điểm cấu tạo của hoa, 
quả, Ba kích 
Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Mô tả rễ củ Ba kích phát triển từng 
thời kỳ. 
Kiểm tra thực tế . 
Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Đo chiều cao cây, chiều dài lá. Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Kiểm tra thực tế 
5.2. Bài 2.1.2 Xác định ảnh hưởng của nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng đến 
quá trình nảy mầm của hạt và sinh trưởng của cây con 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Xác định được độ ẩm thích hợp ở vườn 
ươm cho cây Ba kích. 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
 Xác định được nhu cầu ánh sáng phù 
hợp cho cây con ở vườn ươm. 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
5.3. Bài 2.1.3 Quan sát đặc đi m thực vật học của cây Sa nhân tím 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Mô tả chính xác đặc điểm hình thái lá 
cây Sa nhân tím 
Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
 Vẽ sơ bộ đặc điểm cấu tạo hoa, quả Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
124 
của cây Sa nhân tím 
Mô tả được đặc điểm rễ của cây Sa 
nhân 
Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Kiểm tra thực tế 
5.5. bài 2.2.1. Lựa chọn địa đi m đặt vườn ươm và phân chia khu 
trong vườn ươm 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Lựa chọn được địa điểm lập vườn ươm Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Phân chia được các khu trong vườn 
ươm 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
5.6. Bài 2.2.2. Chuẩn bị đất và trộn giá th 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Dụng cụ được chuẩn bị đầy đủ Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra luống đất gieo ươm 
Đất được làm tơi xốp, đập nhỏ và loại 
bỏ tạp vật 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện, kiểm tra trực tiếp 
Sàng đất đảm bảo yêu cầu Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện, kiểm tra trực tiếp 
Trộn giá thể đều đúng tỷ lệ Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
125 
5.7. Bài 2.2 3 Đóng bầu và xếp luống 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Đóng bầu tạo đáy chặt, khi nhấc bầu 
không bị tụt 
Bầu được nén chặt vừa phải 
Độ ẩm độ xốp thích hợp 
Thành bầu căng 
Nhấc bầu kiểm tra 
Tạo thân: Vững chắc không bị gập Nhấc bầu kiểm tra 
Xếp bầu: Bầu đứng được khi xếp 
luống, thẳng hàng 
Kiểm tra luống xếp bầu 
5.8. Bài 2.3.1 Thu hoạch quả giống Ba kích. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Chọn cây mẹ Ba kích lấy quả: 
+ Hạt được lấy ở cây mẹ đã được lựa 
chọn 
+ Cây mẹ có sinh trưởng phát triển tốt, 
không sâu bệnh 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Chọn quả to chín, không sâu bệnh 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Thu hoạch quả 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
5.9. Bài 2.3 2 Xử lý hạt giống Ba kích trước khi gieo 
126 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Sàng, xảy, loại bỏ tạp vật, hạt kém 
phẩm chất, Rửa hạt bằng nước lã sạch 
2  3 lần 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Ngâm hạt trong thuốc tím nồng độ 
0,05% trong thời gian 15 đến 20 phút 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Ngâm hạt vào nước nóng nhiệt độ 40  
45
0c trong thời gian 6  12 giờ hết thời 
gian ngâm 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Rửa lại hạt, để ráo nước rồi đem ủ 
trong tro bếp hoặc cát ẩm, hàng ngày 
rửa chua hạt, thấy hạt nứt nanh đem 
gieo 
Quán sát quá trình thực hiện 
5.10. Bài 2.3.3. Gieo hạt Ba kích 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
1. Gieo trên luống 
San phẳng mặt luống Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
- Chia lượng hạt gieo thành các phần 
để gieo cho đều, vãi hạt đều trên luống 
gieo 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Sàng đất nhỏ phủ kín hạt, hạt to lấp đất 
dày bằng đường kính hạt, hạt nhỏ lấp 
đất dày gấp 2 lần đường kính hạt 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
127 
2. Gieo hạt trực tiếp vào bầu 
Tạo lỗ: Dùng que tạo lỗ sâu 1 - 2 cm Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Hạt giống được gieo đảm bảo độ sâu để 
hạt nảy mầm tốt 
Kiểm tra trực tiếp 
5.11.Bài 2.3.4 Thực hiện các công việc nhân giống Sa nhân bằng hạt 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
1. Thu hạt giống Sa nhân đủ tiêu chuẩn Quán sát quá trình thực hiện 
2. Xử lý hạt 
 Sàng, xảy, loại bỏ tạp vật, hạt kém phẩm chất, 
Rửa hạt bằng nước lã sạch 2  3 lần 
Quán sát quá trình thực hiện 
Ngâm hạt trong thuốc tím nồng độ 0,05% trong 
thời gian 15 đến 20 phút 
Quán sát quá trình thực hiện 
Ngâm hạt vào nước nóng nhiệt độ 40  450c trong 
thời gian 6  12 giờ. 
Quán sát quá trình thực hiện 
Kiểm tra nước nóng bằng 
nhiệt kế 
Rửa lại hạt, để ráo nước rồi đem ủ trong cát ẩm, 
hàng ngày rửa chua hạt, thấy hạt nứt nanh đem 
gieo 
Quán sát quá trình thực hiện 
2. Gieo hạt 
 San phẳng mặt luống: Quán sát quá trình thực hiện 
- Chia lượng hạt gieo thành các phần để gieo cho 
đều 
Quán sát quá trình thực hiện 
128 
Sàng đất nhỏ phủ kín hạt, hạt to lấp đất dày bằng 
đường kính hạt, hạt nhỏ lấp đất dày gấp 2 lần 
đường kính hạt 
Quán sát quá trình thực hiện 
5.12 Bài 2.3.5. Bón phân cho cây Sa nhân gieo bằng hạt ở vườn ươm 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tính được lượng phân cần bón Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Phân được bón đúng giai đoạn của cây. 
Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Bón phân đúng liều lượng, nồng độ và 
cân đối 
Quan sát và theo dõi quá trình thực hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
5.13. Bài 2.4.1 Cắt hom 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Chọn cành cắt hom không sâu bệnh 
Cành hom được cắt ở vị trí gần sát vào 
thân, chỉ để lại 1 - 2 lá hoặc 1 - 2 chồi 
ngủ 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Chọn hom đúng tiêu chuẩn 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Cắt hom, vết cắt sắc gọn, không dập 
nát. 
Hom được cắt phải có 3 mầm (mắt), có 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
129 
chồi đỉnh 
Phiến lá được cắt bớt 1/3 –1/2 diện tích 
lá- Vết cắt phải sắc gọn 
5.14. Bài 2.4.2. Xử lý hom Ba kích trước khi cắm 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Pha thuốc xử lý đúng nồng độ Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Xử lý hom Ba kích đúng thời gian, 
phương pháp. 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra thời gian thực hiện 
5.15. Bài 2.4.3. Cắm hom 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tạo lỗ: Dùng que tạo lỗ sâu 1 - 2 cm 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Hom được cắm vào giá thể ngay ngắn, 
phiến lá cùng một chiều 
Kiểm tra trực tiếp 
- Độ sâu cắm 1,5-2cm 
Nén đất: ép kín cổ rễ hom san phẳng 
đất 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
5.16. Bài 2.4.4. Chăm sóc hom sau khi giâm 
130 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tưới nước đủ ẩm sau giâm Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện và kiểm tra trực tiếp 
Trời nắng cần che nắng làm giảm nhiệt 
độ đất, đông cần che chống gió, rét cho 
cây. 
- Độ tàn che 60- 70% 
Kiểm tra trực tiếp 
Làm cỏ khi còn non 
- Xới đất không quá sâu để mầm của cây 
không bị gãy 
Làm cỏ, không làm tổn thương cây con 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Bón phân đúng liều lượng 
Ngừng bón thúc trước khi trồng 1-2 
tháng 
Kiểm tra trực tiếp 
Đảo bầu phân loại cây 
 Kết hợp lúc đảo bầu giãn cự ly giữa các 
bầu để cây phát triển cân đối, xếp hai 
hàng bầu cách nhau 10 - 15cm. 
Kiểm tra trực tiếp 
5.17.Bài 2.5.1. Chọn cây mẹ tách chồi và tách chồi Sa nhân 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Chọn được cây mẹ tách chồi 
Cây mẹ sinh trưởng, phát tiển tốt. 
Cây mẹ khỏe mạnh, không sâu bệnh 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Tách chồi đúng tiêu chuẩn. 
Chọn nhánh non hay bánh tẻ 
Dùng tay nhổ từng nhánh 
Giữ nguyên phần gốc 
Kiểm tra trực tiếp 
131 
5.18. Bài 2.5.2. Cắt chồi xử lý chồi Sa nhân 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Cắt chồi Sa nhân đúng tiêu chuẩn. 
Cắt bỏ bớt các thân rễ, rễ phụ 
Cắt bỏ bớt phần thân mang lá 
 Giữ lại chiều dài các nhánh 30-40 cm 
kể từ phần gốc 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Xử lý chồi Sa nhân sau khi cắt đúng 
nồng độ và thời gian 
Ngâm phần gốc vào dung dịch diệt 
nấm khuẩn 
Kiểm tra trực tiếp 
5.19. Bài 2.5.3 Cấy chồi Sa nhân 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Cây chồi Sa nhân đúng kỹ thuật. 
Nhánh được cấy đúng độ sâu, đoạn 
thân ngầm thì cấy sâu 7 - 10 cm, đoạn 
ngọn chồi cao hơn mặt bầu 5 - 7 cm, 
nén cây chặt. 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Chồi Sa nhân cây đứng thẳng không 
nghiêng ngả 
Kiểm tra trực tiếp 
5.20. Bài 2.5.4. Chăm sóc chồi Sa nhân sau khi cấy 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tưới nước lúc còn nhỏ tưới 2 -3 lít 
nước/m2 lớn lên tăng dần theo tuổi của 
cây 4 - 5 lít/m
2
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
132 
Làm cỏ phá váng 15 – 20 ngày/lần làm 
lúc thời tiết mát mẻ làm xong phải tưới 
nước cho mặt đất ổn định, sạch cỏ phá 
vỡ váng 
Kiểm tra trực tiếp 
Điều chỉnh ánh sáng phù hợp Quan sát, theo dõi 
Bón đúng thời điểm, liều lượng, kỹ 
thuật, tỷ lệ phù hợp với từng giai đoạn 
phát triển của cây. 
Bón xong phải tưới nước rửa lá 
Quan sát, theo dõi, đánh giá 
Đảo bầu: các cây có chiều cao giống 
nhau được xếp vào cùng luống 
Quan sát luống cây sau khi đảo bầu, 
phân loại 
5 21 Bài 2 6 1 Phòng trừ sâu bệnh hại Ba kích ở vườn ươm 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Xác định được loại sâu, bệnh hại Ba 
kích 
Quan sát và theo dõi quá trình thực 
hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Đưa ra các biện pháp phòng trừ Đối chiếu kết quả của học sinh và giáo 
viên 
Phun phòng và trị được sâu bệnh hại 
Ba kích 
Kiểm tra trực tiếp 
5 22 Bài 2 6 2 Phòng trừ sâu bệnh hại Sa nhân ở vườn ươm 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Thu thập được triệu chứng của sâu, 
bệnh 
Kiểm tra triệu chứng 
Xác định được loại sâu, bệnh hại Sa Quan sát và theo dõi quá trình thực 
133 
nhân hiện 
Kiểm tra trực tiếp 
Phun phòng và trị được sâu bệnh hại Sa 
nhân 
Kiểm tra trực tiếp 
VI. Tài liệu cần tham khảo 
- Nguyễn Chiều (1999), N ứ sả ấ ố B í ừ ạ . Tạp chí 
Dược học số 7/1999. 
- Nguyễn Chiều, Nguyễn Tập (2007), Ba kích, Dự án hỗ trợ chuyên ngành 
lâm sản ngoài gỗ Việt Nam. NXB lao động. 
134 
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH, BIÊN 
SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
 ( T e Q ế đị số 726 /BNN-TCCB – 5 á 4 ăm 2013 
 ủ Bộ rưở Bộ Nô ệp P á r ô ô .) 
1. Ông: Nguyễn Ngọc Thụy 
2. Ông: Nguyễn Văn Lân 
3. Bà: Trịnh Thị Nga 
4. Bà : Bùi Thị Hương Phú 
5. Bà: Trần Thị Bích Hường 
6. Bà: Võ Hà Giang 
7. Bà: Nguyễn Thị Thúy Hà 
Chủ tịch 
Phó chủ tịch 
Thư ký 
Ủy viên 
Ủy viên 
Ủy viên 
Ủy viên 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU 
CHƯƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
 ( T e Q ế đị số 1374 /BNN-TCCB - 17 á 06 ăm 2013 
 ủ Bộ rưở Bộ Nô ệp P á r ô ô .) 
1. Ông: Nguyễn Văn Thực 
2. Ông: Hoàng Ngọc Thịnh 
3. Ông: Ngô Quốc Luật 
4. Ông: Nguyễn Văn Hoàn 
5. Ông: Nguyễn Quốc Khánh 
Chủ tịch 
Thư ký 
Ủy viên 
Ủy viên 
Ủy viên