Nhu cầu và vai trò cá cảnh nước ngọt đối với người dân thành phố Hồ Chí Minh

c những nhu cầu, hành vi của khách hàng. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm 
tìm hiểu rõ hơn thị hiếu, mức độ quan tâm của những người đang nuơi cá cảnh nước ngọt cho 
các mục tiêu giải trí, thưởng ngoạn tại Thành phố Hồ Chí Minh. Từ đĩ, nghiên cứu cũng xác 
định vai trị của cá cảnh nước ngọt thơng qua những lợi ích và sự hài lịng mà cá cảnh nước 
ngọt đã tạo ra cho người nuơi giải trí. 
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
ðề tài được tiến hành từ 01/8/2010 đến 31/12/2010 tại thành phố Hồ Chí Minh. 
Nghiên cứu này chỉ tập trung vào những người nuơi cá cảnh giải trí với 80 người trong độ 
tuổi từ 15 tới 70 được phỏng vấn ngẫu nhiên các quận nội thành (đã phát triển), quận mới 
(mới phát triển) và huyện (đang phát triển) và chưa nuơi cá cảnh giải trí với số lượng 
được phỏng vấn là 100 người.. Với bản câu hỏi soạn sẵn, chúng tơi tiến hành thu thập 
thơng tin trực tiếp ngay tại hiện trường thơng qua các cuộc phỏng vấn, quan sát các cửa hàng, 
các khu vui chơi, nhà dân theo phương pháp điều tra hồn tồn ngẫu nhiên và thuận tiện. 
Số liệu khảo sát được tổng hợp và xử lý bằng các thống kê mơ tả với phần mềm MS Excel, 
SPSS và MS word trong tổng hợp báo cáo. 
KẾT QUẢ - THẢO LUẬN 
ðộ tuổi, nghề nghiệp và thu nhập của người nuơi cá cảnh giải trí 
ðộ tuổi 
Tuổi tác và giai đoạn của chu kỳ sống của mỗi cá nhân quyết định đến chủng loại sản 
phẩm mà một cá nhân tiêu thụ (Philip Kotler, 2003). Người ta mua những sản phẩm, dịch vụ 
khác nhau ở những độ tuổi và những giai đoạn khác nhau trong chu kỳ sống. 
Trong số những người đang nuơi cá cảnh giải trí được phỏng vấn, cĩ đến 42,5% ở độ 
tuổi 26-36. ðây là điều hết sức thú vị và ngạc nhiên vì trước khi tiến hành điều tra, chúng tơi 
vẫn cho rằng những người nuơi cá cảnh thường là những người lớn tuổi, nhàn hạ. Trong khi 
đĩ, nhĩm người ở độ tuổi 48-68 chỉ chiếm 13,75% . ðây là độ tuổi vẫn cho rằng cĩ đủ điều 
kiện như thời gian, kinh nghiệm, thú đam mê tiêu khiển-giải trí... để chăm sĩc, nuơi cá cảnh 
tốt nhất nhưng lại cĩ tỷ lệ thấp và gây bất ngờ nhất. Số người đang nuơi cá cảnh giải trí trong 
độ tuổi 15-25 chiếm 23,75% người và chỉ cĩ 20% số người đang nuơi-chơi cá cảnh nằm ở độ 
tuổi 37-47. 
Qua những kết quả trên cho thấy chỉ cĩ thể tạm thời nhận định rằng xu hướng nuơi cá 
cảnh giải trí cá cảnh hiện nay đang cĩ những chuyển hướng tích cực theo sự đa dạng, năng 
động, luơn đổi mới, cập nhật giống, lồi, phương thức nuơi... và điều này lớp trẻ thường 
chiếm ưu thế. 
Nghề nghiệp 
Nghề nghiệp của mỗi người cũng ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua sắm, quyết 
định khả năng lựa chọn một sản phẩm và chủng loại sản phẩm nào đĩ của người đĩ (Philip 
Kotler, 2003). Qua đợt khảo sát, cĩ 43,75% người chơi cá cảnh được phỏng vấn cĩ nghề 
nghiệp trực tiếp, gián tiếp liên quan đến giới kinh doanh, hoặc hoạt động kinh doanh. ðiều 
này được lý giải do người làm kinh doanh cĩ điều kiện về mối quan hệ rộng về đối tác làm 
Hội thảo “Vai trị của cá cảnh ở TPHCM” – ðH Nơng Lâm TPHCM 31-12-2010 
------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 3 
ăn, thời gian chủ động, tài chánh dư dả. Khi những nhu cầu cơ bản và thường nhật đã được 
thỏa mãn, con người thường mong muốn đạt được những nhu cầu cao cấp hơn như nhu cầu 
được tơn trọng và nhu cầu tự khẳng định bản than (Maslow,1943). Việc nuơi cá cảnh giải trí 
cịn được thúc đẩy bởi những lý do thuộc về tâm linh, phong thủy vốn khơng thể thiếu trong 
cơng việc mua bán, làm ăn. Nuơi cá cảnh được quan niệm là mang lại nhiều may mắn, “mua 
may, bán đắt”, phát tài, phát lộc. 
Cĩ 23,75% người chơi cá cảnh được phỏng vấn cĩ nghề nghiệp tự do như nội trợ, thợ 
hồnhìn chung nhĩm người này cũng ít nhiều quan niệm tâm linh, phong thủy. Yếu tố may 
mắn thơng qua việc nuơi cá được họ chú ý dù quỹ thời gian cĩ khác nhau. Riêng 18,75% đối 
tượng hiện đang chơi-nuơi cá cảnh được phỏng vấn là học sinh, sinh viên. ðây là nhĩm đối 
tượng tuy vốn thời gian khơng nhiều, song chính sở thích và những hấp dẫn, đam mê từ nuơi 
cá cảnh giải trí của họ cĩ thể nĩi rất mãnh liệt, mạnh mẽ. Nhĩm cơng chức-viên chức là 
nhĩm tương đối cĩ thời gian, tuy thu nhập cĩ khác nhau, nghề nghiệp đa dạng từ giảng viên, 
cán bộ, bác sỹ, kỹ sư nhưng cũng cĩ 13,75% số người thuộc nhĩm này hiện nuơi cá cảnh 
giải trí khi được phỏng vấn một cách ngẫu nhiên. 
Thu nhập 
Hồn cảnh kinh tế bao gồm thu nhập cĩ thể chi tiêu (mức thu nhập, mức ổn định, 
mức chia sẻ với người thân), tiền tiết kiệm, tài sản, nợ, khả năng vay mượn, thái độ đối với 
việc chi tiêu và tiết kiệm Thơng thường người ta sẽ tiêu dùng nhiều hơn khi thu nhập tăng, 
tuy nhiên đối đối với một số mặt hàng thơng thường hay cấp thấp, sẽ cĩ xu hướng ngược lại 
(Kotler, 2003). 
Thơng tin về thu nhập bình quân/tháng của người được phỏng vấn, nhìn chung các 
mức thu nhập dưới 3 triệu, từ 3 đến 5 triệu, từ 5 đến 7 triệu và trên 7 triệu lần lượt là 43,75%; 
10%; 13,75% và 32,5%. Trong đĩ thu nhập bình quân tổng thể của những người chơi cá cảnh 
ở mức thu nhập dưới 3 triệu cao hơn hẳn so với mức thu nhập từ 5 triệu đồng trở lên. ðiều 
này được giải thích cơ bản bao gồm cho thấy hiện nay nuơi cá cảnh cịn nhỏ lẻ, manh mún, 
con giống đã quá cũ, kỹ thuật nuơi đã quá lạc hậu, khả năng đầu tư rất hạn chế, chí phí sản 
xuất cao, đối tượng cá sản xuất khơng cĩ sự đa dạng về giống lồi, khơng đủ số lượng cung 
cấp, khơng đạt chất lượng và giá trị hàng hĩa, thị trường đầu ra gặp nhiều khĩ khăn, bị động, 
chưa xây dựng được thương hiệu cá cảnh Việt Nam. Vấn đề rào cản kỹ thuật, rào cản thương 
mại vẫn hạn chế, bất cập đối với phát triển cá cảnh, tác động khơng nhỏ đến người nuơi-chơi. 
Những yếu tố ảnh hưởng đến việc mua và nuơi cá 
Lồi cá được nuơi 
Qua kết quả trên cho thấy, cĩ hơn 50% người được phỏng vấn ngẫu nhiên hiện nay 
nuơi-chơi cá cảnh theo hướng kết hợp đối tượng nuơi (nuơi nhiều lồi). ðiều này được giải 
thích một phần hình thành do sở thích đa dạng đối tượng cá nuơi từ người nuơi-chơi cá cảnh, 
mặt khác do yếu tố thị trường về nhu cầu chi phối. Những đối tượng cá cảnh được thị trường 
chấp nhận, cĩ nhu cầu thực sự, cĩ tính phổ biến, thơng dụng thường được sản xuất nhiều 
hơn. Các lồi cá đắt tiền, cá nuơi truyền thống, giống cũ... thường chưa được chơi-nuơi đại 
trà phần do giá bán cao, kỹ thuật chưa nắm kỹ, sinh học chưa thuần, đa phần là cá nhập nội, 
thị trường chưa rộng hoặc nhu cầu thị trường hiện đang giảm mạnh. Qua đĩ cũng dễ dàng 
nhận thấy những lồi cá nuơi truyền thống đang mất dần thị phần trong cơ cấu giống lồi cá 
cảnh nuơi-chơi cũng như thị phần trong cơ cấu kinh doanh trên thị trường. 
Hội thảo “Vai trị của cá cảnh ở TPHCM” – ðH Nơng Lâm TPHCM 31-12-2010 
------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 4 
Kết quả điều tra cũng cho thấy 71,2% số người khơng cĩ ý định thay đổi lồi cá đang 
nuơi cĩ thể là do sở thích cá nhân, cĩ kinh nghiệm về cách chăm sĩc cũng như sự may mắn 
mà lồi cá đang nuơi mang lại cho họ. Trong khi đĩ cĩ 28,8% số người cĩ ý định thay đổi 
lồi cá đang nuơi cĩ thể là do tập tính khĩ nuơi của lồi, nuơi theo phong trào hoặc nuơi lồi 
cĩ giá trị khi mức sống được nâng cao. 
10
6.25
5
5
6.25
11.25
1.253.75
51.25
Rồng
Dĩa
Vàng
7 màu
Koi
La hán
Ơng tiên
Xiêm
Kết hợp
Hình 1. Tỷ lệ các lồi cá được nuơi 
 Yếu tố ảnh hưởng đến việc mua cá cảnh 
ðể tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến việc nuơi-chơi cá cảnh, chúng tơi tiến hành 
phỏng vấn với câu hỏi “Yếu tố nào giúp Anh/chị quyết định mua cá cảnh ?” và các phương 
án trả lời là: Giá cả hợp lý; cá đẹp và sở thích. Người được phỏng vấn cĩ thể cĩ nhiều sự lựa 
chọn. Qua kết quả điều tra cho thấy việc mua cá cảnh chủ yếu do sở thích của bản thân chiếm 
tỷ lệ cao nhất (45%) và yếu tố cá đẹp chiếm 22,5% trong số các phương án lựa chọn. Mặc dù 
yếu tố cá đẹp là tiêu chí quan trọng nhất để chọn các lồi cá cảnh nhưng khái niệm đẹp tuỳ 
theo sở thích của các nhĩm cá nhân khác nhau (Vũ Cẩm Lương, 2008). 
 Ngồi ra, nơi mua cá cũng ảnh hưởng đến việc nuơi-chơi cá cảnh. Kết quả phỏng vấn 
cĩ 35-40% người cho rằng gần nhà hoặc gần cửa hàng lớn. Qua đĩ cho thấy hai yếu tố này ít 
nhiều tác động trực tiếp đến quyết định nuơi-chơi cá cảnh. ðây cĩ thể là do sự thuận lợi, lợi 
thế về khả năng đáp ứng, cung cấp cá, vật tư trang thiết bị, tiện dụng trong đi lại, giá cả phải 
chăng, mua khơng sợ lầm. Người nuơi cảm thấy yên tâm khi gần nhà đã cĩ loại hình dịch vụ 
liên quan đến cá cảnh, khi cần thiết cĩ thể nhờ tư vấn, hỗ trợ về mặt kỹ thuật, máy mĩc. 
Cũng qua phỏng vấn chỉ cĩ 1.25% người đang nuơi cá cảnh mua cá từ những người 
bán dạo, phản ánh rằng loại hình kinh doanh này khơng được người nuơi chọn lựa vì mức độ 
Hội thảo “Vai trị của cá cảnh ở TPHCM” – ðH Nơng Lâm TPHCM 31-12-2010 
------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 5 
nghèo nàn về chủng loại cá, giá bán cao và chất lượng cá khơng ổn định, hiểu biết về cá cảnh 
từ những người bán dạo rất hạn chế. Những người cĩ nhiều kinh nghiệm nuơi cá cảnh giải trí 
sẽ tìm đến những cơ sở sản xuất, các cửa hàng để mua cá vì giá mềm, chất lượng cá tốt, màu 
sắc cá đẹp, đa dạng 
Vai trị của cá cảnh nước ngọt đối với người nuơi giải trí 
Lợi ích của việc nuơi cá cảnh giải trí 
ðể tìm hiểu lợi ích của việc nuơi cá cảnh theo đánh giá của người nuơi giải trí, chúng 
tơi tiến hành phỏng vấn với câu hỏi nhiều lựa chọn như “Nuơi cá cảnh giúp cuộc sống vui vẻ, 
hạnh phúc hơn, hay giảm stress, hay tạo khơng gian nhà đẹp hơn, hay làm ăn thuận lợi hơn, 
đem lại may mắn và thịnh vượng cho gia đình” và chia ra làm 2 mức độ trả lời “ðồng ý và 
khơng đồng ý” cho người nuơi trả lời. 
 Bảng 1. Tỷ lệ người đồng ý với lợi ích của việc chơi cá cảnh 
Các lợi ích Tần suất Tỷ lệ (%) 
Cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc 61 76,2 
Giảm stress 67 83,8 
Khơng gian nhà đẹp hơn 59 73,8 
Làm ăn thuận lợi 26 32,5 
May mắn, thịnh vượng cho gia đình 25 31,2 
 Tỷ lệ người đồng ý với việc nuơi cá cảnh nhằm mục đích giảm stress chiếm 83,8%; 
giúp cuộc sống vui vẻ chiếm 76,2%; giúp cho khơng gian nhà đẹp hơn chiếm 73,8%; giúp 
làm ăn thuận lợi chiếm 32,5%. Người nuơi cá cảnh nhằm mục đích giảm stress chiếm đa số 
cĩ thể là do khi nuơi cá cảnh, người ta thường xuyên chăm sĩc cá như cho cá ăn, ngắm 
cálàm cho họ cảm thấy thoải mái và sảng khối hơn. Trong khi đĩ, tỷ lệ người đồng ý với 
việc mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia đình thấp nhất nhưng cũng chiếm 31,2%. 
Ngồi ra, 68,7% người nuơi chiếm tỷ lệ vị trí đặt bể ở phịng khách với mục đích làm 
đẹp khơng gian sống. Trong khi đĩ, một số ít người nuơi đặt bể cá tại phịng riêng (2,5%) cĩ 
thể là do khơng gian rộng rãi cùng với sự thể hiện mức độ sành điệu trong việc chơi cá cảnh. 
Bên cạnh đĩ, cĩ khoảng 28,8% số người chơi đặt hồ tại các vị trí khác như ngồi sân, trên 
sân thượng hoặc tại những nơi dễ chăm sĩc. 
Số người nuơi cá cảnh nhằm mục đích tâm linh, phong thuỷ chiếm tỷ lệ khoảng 
23,8%. Số người này phần lớn là người Hoa với nghề nghiệp chủ yếu là kinh doanh. Trong 
khi đĩ, nhĩm người nuơi cá cảnh khơng theo mục đích này chiếm tới 76,2%, đa phần nhằm 
mục đích giải trí và làm đẹp khơng gian sống. 
Mức độ hài lịng của người nuơi đối với chất lượng và dịch vụ cá cảnh 
- Hài lịng về việc nuơi cá cảnh nước ngọt 
Qua kết quả phỏng vấn cho thấy 67,5% số người đang nuơi cá cảnh nước ngọt hài 
lịng đối với việc cá cảnh hiện nay. Cá cảnh luơn cĩ sự hấp dẫn, lơi cuốn người chơi bằng vẻ 
đẹp quyến rũ, bằng kiểu dáng thướt tha, bằng kiểu cách bơi lội. Việc nuơi cá cảnh đã gĩp 
phần làm cho đời sống con người thêm vui vẻ, hạnh phúc, giảm stress cùng những ưu tư, 
phiền muộn, đây chính là nguyên nhân làm họ hài lịng lớn nhất. Một tỷ lệ đáng kể 32,5% 
những người đang nuơi cá cảnh khơng hài lịng về chất lượng cá cảnh với những lý do chủ 
quan của bản thân và gia đình, ngại chăm sĩc, nuơi dưỡng, tài chánh 
Hội thảo “Vai trị của cá cảnh ở TPHCM” – ðH Nơng Lâm TPHCM 31-12-2010 
------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 6 
- Hài lịng về khả năng đáp ứng nhu cầu 
ðối với khả năng đáp ứng nhu cầu người nuơi của nghề sản xuất cá cảnh tại TPHCM, 
cĩ đến 63.8% người nuơi hài lịng. Qua đĩ cũng thấy rằng nhu cầu người chơi rất đa dạng, từ 
hồ nuơi, giống cá nuơi, máy mĩc, trang thiết bị người bán đã khơng ngừng cập nhật, chuẩn 
bị đầy đủ chỉ với mục đích làm hài lịng người mua. ðây chính là nguyên nhân khiến người 
nuơi cá cảnh ngày càng nhiều vì gần như mọi yếu tố vật chất, vật liệu phụ trợ liên quan đến 
việc nuơi cá cảnh đều được đáp ứng kịp thời, chủ động từ người bán. 
- Hài lịng về dịch vụ trợ giúp kỹ thuật 
Cĩ đến 68,8% người nuơi cá cảnh nước ngọt được phỏng vấn hài lịng với dịch vụ 
trợ giúp kỹ thuật của các cửa hàng kinh doanh. Như vậy dịch vụ trợ giúp đã cĩ những tác 
động nhất định theo chiều hướng tích cực đến nhu cầu nuơi cá cảnh hiện nay. 
Mức độ quan tâm, chăm sĩc cá cảnh của người nuơi cá giải trí 
Thời gian chăm sĩc và ngắm cá 
 Thời gian chăm sĩc và ngắm nhìn cá nuơi cũng phản ánh được mức độ đam mê cá 
cảnh của người chơi. Kết quả điều tra cho thấy thời gian chăm sĩc và ngắm cá dưới 30 
phút/ngày chiếm tỷ lệ 60%, từ 30-60 phút/ngày chiếm 23,8% và trên 60 phút/ngày chiếm 
16,2%. ðiều này cĩ thể giải thích rằng người nuơi cá cảnh giải trí mặc dù rất thích chăm sĩc 
và ngắm nhìn cá cảnh nhưng thời gian khơng cho phép nên chỉ cĩ trong khoảng dưới 30 phút 
mỗi ngày. Một số ít người cĩ nhiều thời gian rãnh hơn nên cĩ thể chăm sĩc và ngắm cá hằng 
giờ trong một ngày. 
 Người chăm sĩc cá 
 Kết quả điều tra cho thấy tỷ lệ người tự chăm sĩc cá là 60%, người thân trong gia 
đình là 23,8% và tất cả các thành viên trong gia đình là 16,2%. Những người cĩ sở thích và 
đam mê cá cảnh thì tự bản thân người đĩ sẽ chăm sĩc cho cá của họ. Trong một số trường 
hợp, người nuơi cá khơng cĩ nhiều thời gian hoặc khơng xuất phát từ sở thích bản thân mà 
chỉ do nhu cầu làm đẹp khơng gian, phục vụ nhu cầu tâm linh, phong thuỷ hay thể hiện sự 
sành điệu trong nuơi cá cảnh nên những người thân của họ hay tất cả các thành viên trong gia 
đình đều cĩ thể tham gia chăm sĩc cá. 
Khĩ khăn ảnh hưởng đến việc nuơi cá cảnh giải trí 
Trong quá trình nuơi cá cảnh, người nuơi gặp rất nhiều khĩ khăn. Qua kết quả điều tra 
cho thấy, khĩ khăn trong việc phịng trị bệnh chiếm tỷ lệ 30%, kế đến là thiếu thời gian chăm 
sĩc chiếm 18,75% và kỹ thuật nuơi chiếm 17,5%. Việc phịng trị bệnh cho cá rất quan trọng, 
địi hỏi người nuơi phải quan tâm chăm sĩc và theo dõi cá nuơi thường xuyên nhằm phát hiện 
sớm những biểu hiện bất thường để cĩ biện pháp xử lý thích hợp. 
Nhu cầu cá cảnh của người chưa nuơi 
Kết quả phỏng vấn ngẫu nhiên 100 người chưa nuơi, nguyên nhân khiến người dân 
chưa nuơi cá cảnh là do họ khơng am hiểu kỹ thuật nuơi (29%), tốn thời gian (26%), nhà 
khơng đủ rộng (25%). Nếu nuơi cá cảnh, 31,8% những người chưa nuơi sẽ chọn những giống 
lồi cá dễ nuơi. Lý do vì họ chưa cĩ kinh nghiệm nuơi, chưa cĩ kiến thức về kỹ thuật nuơi cá 
nên họ sẽ nuơi những lồi cá dễ nuơi trước. 24,4 đến 23,7 % chọn cá đẹp và theo sở thích 
trong khi 13,6% chọn cá rẻ tiền do thu nhập của họ cịn eo hẹp, và do chưa cĩ kinh nghiệm 
Hội thảo “Vai trị của cá cảnh ở TPHCM” – ðH Nơng Lâm TPHCM 31-12-2010 
------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 7 
nuơi cá nên cá dễ chết khiến họ cảm thấy tiếc cho số tiền họ bỏ ra mua cá. Cũng cĩ đến 2,6 
% người chưa nuơi sẵn sang chọn cá đắt tiền nếu lạ và độc đáo để thể hiện đẳng cấp, sự sành 
điệu và cá tính bản thân. 
Tỷ lệ người chưa nuơi chọn hình thức bể kính đặt trên giá đỡ chiếm 43%, được lý giải 
là do nhà ở cĩ khoảng khơng gian rộng vừa đủ để cĩ thể đặt một bể cá và cũng làm vật trang 
trí cho khơng gian nhà đẹp hơn. Tỷ lệ chọn bể treo tường chiếm 24% trong khi 21% chọn 
kiểu hồ cĩ hịn non bộ do nhà cĩ sân rộng và mức sống cao nên họ muốn cĩ phong cảnh 
thiên nhiên hữu tình “cĩ cây, cĩ đá, cĩ cá bơi lội”. Tỷ lệ người chưa nuơi sẽ nuơi cá trong hồ 
xi măng chiếm 9%; 3% người nuơi cịn lại tận dụng những gì họ cĩ được để nuơi cá như 
thau, chậu, hủ, 
 Chỉ cĩ 19 người khơng thích nuơi cá cảnh; trong 81 người cịn lại, đa số (70%) chỉ 
sẵn lịng bỏ ra dưới 2 triệu để đầu tư cho thú vui nuơi cá cảnh và 74% sẵn lịng bỏ thêm dưới 
200 ngàn đồng để duy trì thú vui này. Tỷ lệ sẵn lịng đầu tư trên 4 triệu cho thú vui nuơi cá 
cảnh chỉ chiếm 4%, và chi trên 400 ngàn cho duy trì chỉ chiếm 1%. Số liệu khảo sát cho phép 
hình thành đường cầu đầu tư cho thú vui cá cảnh giải trí (Hình 2) và đường cầu cho việc duy 
trì thú vui này (Hình 3). 
Hình 2. Mức sẵn lịng đầu tư ban đầu cho thú vui cá cảnh nước ngọt của những người chưa nuơi
0
10
20
30
40
50
60
70
4
chi phí đầu tư ban đầu 
(triệu đồng)
số
 lư
ợn
g 
(n
gư
ời
)
ðường cầu đầu tư cho 
thú vui cá cảnh nước ngọt
Hình 3: Mức sẵn lịng chi trả để duy trì thú vui cá cảnh của những người chưa nuơi
0
10
20
30
40
50
60
<0.1 0.1-0.2 0.2-0.4 0.4
chi phí duy trì 
(triệu đồng/tháng)
số
 lư
ợn
g 
(n
gư
ời
)
đường cầu cho việc duy trì 
bể cá cảnh nước ngọt
KẾT LUẬN 
Kết quả điều tra, phỏng vấn cho thấy việc lựa chọn nuơi cá cảnh giải trí của người 
dân thành phố Hồ Chí Minh phụ thuộc vào chất lượng của thị trường cá cảnh cũng như 
Hội thảo “Vai trị của cá cảnh ở TPHCM” – ðH Nơng Lâm TPHCM 31-12-2010 
------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 8 
những yếu tố phụ thuộc vào đặc điểm cá nhân và xã hội của người tiêu dùng như: tuổi, nghề 
nghiệp, thu nhập bình quân, số lượng người thân tham gia vào chơi cá cảnh, nhận định về thị 
trường cá cảnh Với hơn 50% người hiện nuơi cá cảnh theo hướng kết hợp nhiều đối tượng 
nuơi, 71,2% số người khơng cĩ ý định thay đổi lồi cá đang nuơi trong khi chỉ cĩ 28,8% số 
người cĩ ý định thay đổi lồi cá đang nuơi. Người nuơi cá cảnh giải trí cũng đồng ý rằng cá 
cảnh nước ngọt cĩ vai trị giảm stress (83,8% người đồng ý), giúp cuộc sống vui vẻ hơn 
(76,2%), giúp khơng gian nhà đẹp hơn (73,8%), giúp làm ăn thuận lợi hơn (32,5%). Tuy 
nhiên, tỷ lệ người đồng ý với việc mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia đình khá thấp, khi 
chỉ cĩ 31,2% người đồng ý. ða số người được phỏng vấn (67,5%) hài lịng đối với việc nuơi 
cá cảnh nước ngọt hiện nay. 
Những lý do khiến cho người dân chưa nuơi cá cảnh là do khơng hiểu biết kỹ thuật 
nuơi (29%), khơng đủ thời gian (26%), nhà khơng đủ rộng để nuơi (25%). Nếu nuơi cá cảnh, 
31,8% người chưa nuơi sẽ chọn cá dễ nuơi, 24,4% chọn cá đẹp và 23,7% chọn cá theo sở 
thích trong khi chỉ 13,6% chọn những giống lồi cá rẻ tiền và cĩ đến 2,6% sẵn sàng chọn cá 
theo tiêu chuẩn lạ độc đáo dù đắt tiền. ða số người chưa nuơi (70%) sẵn lịng chi ít hơn 2 
triệu nhưng cũng cĩ 4% người sẵn sàng chi trên 4 triệu để đầu tư cho bể cá cảnh. 
Như vậy, để đạt mục tiêu mở rộng thị trường nội địa tại TPHCM, thì khơng chỉ hồn 
thiện, nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh, ngành sản xuất cá cảnh cần phải cĩ những 
hoạt động thu hút, thúc đẩy người dân phát sinh nhu cầu và sử dụng cá cảnh bên cạnh việc 
phổ biến rộng rãi kỹ thuật nuơi cá cảnh cho mọi người, đồng thời cũng cần cải thiện kỹ thuật 
sản xuất giống để cĩ thể cung cấp những giống lồi cá cảnh rẻ tiền hơn cho thị trường nội 
địa. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Kotler, P. 2003. Marketing Management, Millenium Edition. 456p. 
Le Thanh Hung, Vu Cam Luong and L. Weschen, 2005. Current state and potential of 
ornamental fish production in Hochiminh City. Newsletter No. 2. Sterling University. 
Maslow, H.A., 1943. A theory of human motivation, Psychological Review 50: 370 – 396. 
Vũ Cẩm Lương, 2007. “Một số đặc điểm phát triển thị trường cá cảnh nước ngọt ở TPHCM”, 
Tạp chí KHKT Nơng Lâm Nghiệp, ðH Nơng Lâm TPHCM. Số 1&2/2007:162-168 
Vũ Cẩm Lương, 2008. Cá cảnh nước ngọt. Nhà Xuất Bản Nơng Nghiệp. 263 trang.