Sổ tay hướng dẫn Phòng ngừa tổn thương tủy sống (Phần 2)

19
aSCoN- Hiệp hội tổn thương tủy 
sống châu Á
ASCoN là một hiệp hội gồm nhiều tổ chức thành 
viên trong khu vực Châu Á. Các tổ chức đến với 
nhau cùng chia sẻ, học hỏi lẫn nhâu các vấn đề về 
điều trị tổn thương tủy sống từ giai đoạn điều trị 
ban đầu cho đến khi bệnh nhân tái hòa nhập cộng 
đồng.
Bối cảnh
ASCoN được tổ chức lần đầu tiên năm 2001, là một 
hội nghị quốc tế chuyên đề về điều trị tổn thương 
tủy sống giữa các chuyên gia trong khu vực, được 
đăng cai bởi Trung tâm Phục hồi cho người liệt 
(CRP), Bangladesh. Thông qua mạng lưới, hy vọng 
rằng:
● Các tổ chức làm việc trong lĩnh vực điều trị tổn 
thương tủy sống có thể giải quyết những khó 
khăn tương tự đã trải nghiệm;
● Sẽ có nhiều cơ hội hơn để các thành viên học 
hỏi lẫn nhau;
● Những kiểu điều trị điển hình của tổn thương 
tủy sống có thể trở thành mô hình cho cả khu 
vực.
ASCoN trở thành hội viên của Hiệp hội Tủy sống 
Quốc tế (International Spinal Cord Society- ISCoS) 
từ năm 2004
Mục tiêu
Tăng cường các dịch vụ tổn thương tủy sống và 
phát triển nguồn nhân lực cũng như đội ngũ nhân 
viên làm việc trong lãnh vực điều trị TTTS ở khu 
vực Châu Á
20
Chia sẻ thông tin, kiến thức, ý tưởng về cách làm 
tốt nhất trong điều trị TTTS giữa các tổ chức thành 
viên.
Hoạt động
Điều phối và hệ thống hóa
Các thành viên đại diện 74 tổ chức của 18 nước 
trong khu vực Châu Á, bao gồm:
● Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Campuchia, 
Trung Quốc, Đông Timo, Ấn Độ, Indonesia, 
Nhật, Hàn Quốc, Lào, Myanmar, Malaysia, 
Nepal, Pakistan, Sri Lanka, Thái Lan và Việt 
Nam.
● Một ban điều hành hoạt động như một hội đồng 
đưa ra những quyết định cuối cùng cho ASCoN. 
Một cuộc họp thường niên diễn ra trong khuôn 
khổ hội nghị ASCoN tạo điều kiện cho các 
thành viên lên kế hoạch hành động và gặp gỡ ít 
nhất mỗi năm một lần để giải quyết các vấn đề. 
Đại diện Ban Điều Hành gồm:
● Ông Eric Weert, Chủ tịch ASCoN 2008, Handi-
cap International, Việt Nam
● Dr. Fazlul Hoque, Bệnh viện Square, Dhaka, 
Bangladesh
● Dr, Apichana Kovindha, Đại học Chiang Mai, 
Thái Lan
● Dr. Capt Dilip Sinha, Bệnh viện Hope, Ấn Độ
● Dr. H S Chhabra, Trung tâm tổn thương tủy 
sống Ấn Độ, Ấn Độ
● Gs Than Toe
● Bà Esha Thâp, Trung tâm phục hồi Tổn thương 
tủy sống, Nepal
● Ông Cyril Siriwardane, Hội tổn thương tủy 
sống, Sri Lanka
21
● Dr Nazirah Hasnan, Đại học Y khoa Malaya, 
Malaysia
● Bà Maggie Muldoon (thư ký ASCoN), Tổ chức 
Livability Ireland
Tổ chức Livability Ireland hỗ trợ Ban Điều Hành 
điều phối tổng thể ASCoN và đảm bảo cho sự phát 
triển của tổ chức.
Bản tin
Bản tin được xây dựng và phân phát cho các thành 
viên theo định kỳ. Bài viết của các thành viên sẽ 
được chỉnh sửa và đăng trên báo này. Bản tin là 
một công cụ hữu ích chia sẻ thông tin về các bước 
phát triển trong điều trị tổn thương tủy sống cũng 
như các phương pháp mới được chấp nhận bở các 
tổ chức thành viên.
Tham quan trao đổi chuyên môn
Các chuyến tham quan trao đổi chuyên môn giữa 
các tổ chức thành viên là cách để tiếp xúc với các 
mô hình khác nhau về thực hiện các dịch vụ tổn 
thương tủy sống dành cho nhân viên và sinh viên 
thuộc các trung tâm của Châu Á. Đây là một hoạt 
động hiệu quả và thực tế nhằm hỗ trợ phát triển các 
dịch vụ, nguồn nhân lực liên quan đến những khu 
vực có nên văn hóa tương đồng nhưng nguồn lực 
hạn chế.
Các khóa đào tạo ngắn hạn
Có nhiều cơ hội đào tạo trong nước và trong khu 
vực cho các nhân viên thuộc các tổ chức thành viên 
ASCoN. Đó là các khóa đào tạo ngắn hạn được tổ 
chức và thực hiện bởi các thành viên của ASCoN. 
Các khóa học liên quan đến những khía cạnh chuyên 
biệt của điều trị tổn thương tủy sống toàn diện. Các 
khóa học ngắn hạn hiện nay là những khóa học dành 
22
để đạo tạo những người đào tạo trong lĩnh vực: điều 
trị tổn thương tủy sống, phục hồi chủ động, điều trị 
ngoại và quản lý điều dưỡng.
Hội nghị thường niên
Hội nghị ASCoN mỗi năm được đăng cai tổ chức 
bởi một tổ chức thành viên của ASCoN. Hội nghị 
bàn về tất cả các khía cạnh của điều trị tổn thương 
tủy sống, xử trí, phục hồi chức năng và tái hòa nhập 
cộng đồng. Hội nghị cũng tạo cơ hội cho mọi người 
trong khu vực Châu Á đến với nhau, đến với mạng 
lưới các khu vực khác và trên toàn thế giới, nhằm 
chia sẻ ý tưởng, cùng thảo luận, bàn bạc những 
khó khăn và những tiến bộ gần đây về điều trị tổn 
thương tủy sống. Cho đến nay, các hội nghị được 
tổ chức tại:
Năm 2001 tại Trung tâm Phục hồi chức năng cho 
người liệt (CRP), Bangladesh
Năm 2002 tại Trung tâm Tổn thương tủy sống Ấn 
Độ (ISIC), Ấn Độ
Năm 2003 tại Khoa Phục hồi Y khoa, Đại học 
Chiang Mai, Thái Lan
Năm 2004 tại Trung tâm Tổn thương tủy sống 
(SIRC), Nepal
Năm 2005 tại Bệnh viện Điều dưỡng, PHCN và 
Điều trị bệnh nghề nghiệp, cùng cộng tác với Hand-
icap International, Việt Nam
Năm 2007 tại Trung tâm Phục hồi chức năng cho 
người liệt (CRP), Bangladesh
Năm 2008 tại Trung tâm Phục hồi chức năng, Bệnh 
viện Bạch Mai, Hà Nội, Việt Nam
23
Hội nghị kế tiếp sẽ được tổ chức tại Nepal (2009) 
và Hội thảo khoa học thường niên lần thứ 49 của 
Hiệp hội Tổn thương tủy sống quốc tế sẽ được tổ 
chức tại Ấn Độ (2010) với sự hợp tác của Hiệp hội 
tổn thương tủy sống Châu Á ASCoN.
Nguyên tắc hướng dẫn trong điều trị tổn thương 
tủy sống của aSCoN.
Nguyên tắc hướng dẫn trong điều trị tổn thương tủy 
sống của ASCoN được xuất bản lần đầu vào năm 
2006. Các nguyên tắc này tóm lược các khía cạnh 
về điều trị tổn thương tủy sống bao gồm: phòng 
ngừa, đưa ra khỏi hiện trường, sơ cấp cứu, vận 
chuyển người bệnh, điều trị cấp, lượng giá, điều trị 
ngoại, phục hồi chức năng toàn diện (thể chất, tâm 
lý, tình dục và hướng nghiệp), điều trị và ngăn ngừa 
biến chứng, thay đổi cấu trúc nhà, tái hòa nhập cộng 
đồng và theo dõi diễn tiến bệnh.
Các nguyên tắc hướng dẫn này có ích cho các nhân 
viên y tế làm việc trong lĩnh vực điều trị tổn thương 
tủy sống, đặc biệt với những nhân viên y tế mới tiếp 
cận lĩnh vực này; những trung tâm vừa mới thành 
lập hoặc chuẩn bị thành lập. Chúng có thể hỗ trợ 
các nhà hoạch định chính sách trong việc thiết kế 
các dịch vụ cũng như khuyến khích họ tiến hành 
các chương trình nâng cao nhận thức cộng đồng và 
pháp chế trong việc phòng ngừa tai nạn.
ASCoN dự định sẽ đi sâu hơn nữa vào các chi tiết 
liên quan đến các lĩnh vực chuyên môn khác nhau 
ở quyển Sổ tay hướng dẫn các nguyên tắc phòng 
ngừa tai nạn ấn bản lần 2 mà lần 1 là vào năm 2008. 
Tổ chức ASCoN xin tiếp nhận những ý kiến đóng 
góp xây dựng để cái tiến và hoàn thiện hai cuốn “ 
Hướng dẫn điều trị cho người bị tổn thương tủy 
sống” và “Chỉ dẫn phòng ngừa”
24
Nghiên cứu và thông tin
Có rất nhiều thông tin và các mô hình ứng dụng ở 
các khía cạnh khác nhau của việc điều trị tổn thương 
tủy sống toàn diện trong khu vực Châu Á. ASCoN 
sẽ cung cấp diễn đàn để tiện cho việc học hỏi và 
chia sẻ, cũng như tạo điều kiện cho các nghiên cứu 
đa trung tâm theo vùng và chuyên biệt theo nước.
ASCoN là một phương tiện để thu thập và phổ biến 
các tài liệu liên quan đến điều trị tổn thương tủy 
sống toàn diện, việc nhận thức và các chương trình 
phòng ngừa. Thực hiện những điều trên sẽ giúp các 
quốc gia trong mạng lưới dễ dàng tiếp cận với các 
thông tin liên quan và phù hợp. Điều này sẽ hỗ trợ 
cho việc phát triển các dịch vụ cũng như những 
người có trách nhiệm phát triển dịch vụ này.
liên hệ
Bà Maggie Muldoon, Thư ký ASCoN
Livability Ireland
Địa chỉ; Creevymore, Cliffoney, Co Sligo, Ireland
Điện thoại: +94112717258
Email: jgoverseas@sltnet.lk
Website: www.ascononline.org
25
Phụ lục
Mẫu thu thập dữ liệu
Câu hỏi về các nguyên nhân gây ra TTTS
1. Lý lịch bệnh nhân: 
2. Ngày thu thập dữ liệu:
3. Ngày sinh: 
4. Ngày bị thương:
5. Ngày nhập viện điều trị:
6. Giới tính:
7. Tổn thương phụ:
8 . Phẫu thuật tủy sống:
9. Điểm ASIA: 
10. Nghề nghiệp hiện tại:
11. Tai nạn xảy đến với anh (chị) vào thời điểm 
nào? Tình trạng thu nhập của anh (chị) ra sao?
Công việc có thu nhập □ Thất nghiệp □
Tình nguyện viên/ làm từ thiện □ Nội trợ □
Hưu trí □ Sinh viên □
12. Lúc xảy ra tai nạn anh (chị) đang làm gì?
Thư giãn/ Chơi thể thao □ Đang làm việc □
Đi lại □ Đi lính □
Khác □ Xin vui lòng ghi rõ:
13. Trước thời điểm bị tai nạn, tinh thần của anh 
(chị) ra sao? Đánh dấu khi cần thiết:
Không rõ ràng □ Trầm cảm □
Lơ đãng □ Vội vàng, gấp gáp □
Mệt mõi □ Quá vui, quá chén □
Căng thẳng □
26
14. Theo anh( chị) thì đâu là nguyên nhân anh( chị) 
bị tai nạn? Đánh dấu tối đa 3 nguyên nhân có 
liên quan) 
Chậm trễ khi đến bệnh viện □ Chất lượng đường xấu □
Trang thiết bị không tốt □ Phương tiện đi lại bị hỏng □
Tốc độ cao □ Do người khác vô ý gây ra □
Thiếu tầm nhìn □
Trượt ngã, bề mặt đất không bằng phẳng □
15. Ngay trước khi xảy ra tai nạn, anh( chị) có uống 
rượu hay dùng thuốc gì không?
Rượu: Có □ Không □
Thuốc: Có □ Không □
16. Nếu là tai nạn giao thông thì trường hợp của 
anh/chị rơi vào trường hợp nào dưới đây? (chọn 
một trong số trường hợp dưới đây)
Hành khách □ Lái xe □ Người đi bộ □ 
Anh (chị) sử dụng phương tiện đi lại nào dưới đây? 
(chọn một )
Xe tải □ Xe hơi □ Xe máy □ Xe ba bánh □
Xe đạp □ Xe do động vật kéo □
Khác □ Xin ghi rõ:
17. Nếu là tai nạn nghề nghiệp, anh/ chị rơi vào 
nguyên nhân nào dưới đây? (tối đa 3 nguyên 
nhân) 
Rơi từ độ cao □ Bề mặt trơn trượt □
Bề mặt không vững □ Bị vật nặng đè, chèn □
Bị đụng bởi vật nào đó □ Bị đâm bởi vật sắc nhọn □
Trong lúc cùng làm việc với người khác □
27
18. Nếu là tai nạn trong nhà, anh/ chị rơi vào tình 
huống nào dưới đây? (tối đa 3 yếu tố) 
Trong khi sửa mái nhà □ Trong khi leo cao □
Khi đang chơi với bạn □ Làm công việc nhà □
Phụ giúp hàng xóm □
19. Anh/ chị có thể mô tả ngắn gọn trường hợp xảy 
ra tai nạn trong khoảng một câu? 
.................................................................................
.................................................................................
20. Dành cho người làm phỏng vấn 
Nguyên nhân dẫn đến tổn thương ( chỉ chọn một) 
theo ưu tiên giảm dần từ bảng trả lời: 
Thể thao □ Bị xây xát, xô ngã □
Đi lại □ Té ngã □
Nguyên nhấn chấn thương khác □
Mô tả tình huống/ nguyên nhân chủ quan- các yếu 
tố- giúp ích cho thông tin về phòng ngừa (có thể 
chọn hơn một trong số các tình huống dưới đây)
Đi làm thuê □ Làm chủ □
Phương tiện đi lại: 
Xe máy □ Xe bốn bánh □
Xe đạp □ Đi bộ □
Tốc độ cao □ Đang uống rượu □
Trạng thái tâm lý □ Đang giải trí □
Đang làm nội trợ □ Đang sửa nhà □
28
Nhận xét : 
Các mục từ 1 đến 10 và 20 dành cho người thu thập 
thông tin 
Các mục từ 11 đến19 dành cho bệnh nhân với sự trợ 
giúp của người nhà hoặc người thu thập thông tin 
Để hoàn tất các mục từ 2 đến 9 hãy sử dụng phần 
hướng dẫn của Bảng thu thập thông tin về Tổn 
thương tủy sống theo các tiêu chuẩn quốc tế. 
Bản câu hỏi thu thập thông tin dành cho chương 
trình phòng ngừa các tai nạn dẫn đến tổn thương 
tủy sống. Chương trình tổn thương tủy sống, Việt 
Nam tháng 6 năm 2006. Dự án của tổ chức Handi-
cap International Việt Nam.