Việt Nam thời kỳ Hậu Trần (1407-1413)

Việt Nam thời kỳ Hậu Trần 
(1407-1413) 
Thời Hậu Trần 
Nhà Hậu Trần trị vì đất nước ta được 7 năm (1407-1413), trải 
qua 2 đời vua, bao gồm: 
- Giản Định Đế (1407-1409) 
- Trùng Quang Ðế(1409 - 1413) 
1.Giản Định Đế(1407 – 1409) 
Niên hiệu: Hưng Khánh. 
Trương Phụ bắt được cha con Hồ Quý Ly đem về Kinh Lăng. 
Quý Ly bị giam cầm một thời gian rồi đầy đi làm lính ở 
Quảng Tây, còn con cháu và tướng sĩ thì được tha, nhưng 
phải ở lại đất Trung Quốc. Vua Minh còn truyền lệnh cho 
Trương Phụ bắt thêm những người có tài văn võ, giỏi toán 
pháp, thầy đồ, thầy bói, thầy thuốc, kể cả những lực điền mặt 
mũi khôi ngô, gân guốc khoẻ mạnh của Ðại Việt đưa sang 
Kim Lăng ban thưởng phẩm hàm và sử dụng họ. Như vậy 
chân tướng xâm lược của vua quân nhà Minh đã được phơi 
bày. Chúng chương cờ “Phù Trần diệt Hồ” chỉ là một chiêu 
bài, một thủ đoạn xâm lược. Kết thúc màn kịch này, nhà 
Minh giả treo bảng gọi con cháu nhà Trần (nhằm bắt giết họ) 
. 
Ngay khi ấy nhà Minh chia nước ta làm 17 phủ, 5 châu bổ 
nhiệm quan cai trị. 
Thời gian này có Giản Ðịnh vương Trần Quỹ, con thứ vua 
Trần Nghệ Tông chạy giặc đến vùng Yên Mỗ (Ninh Bình) 
tập hợp bộ hạ xưng là Giản Ðịnh hoàng đế dấy binh chống lại 
nhà Minh, khôi phục triều Trần. Nhưng vì quân Trần mới 
tuyển mộ chưa kịp qua trận mạc nên bị quân Minh đánh thua, 
phải chạy vào Nghệ An. May nhờ có Ðặng Tất, quan nhà 
Trần cũ đã ra hàng Nhà Minh đang làm chi châu ở Hoá Châu 
đem quân ra Nghệ An giúp sức. Rồi Nguyễn Cảnh Chân, 
Trần Nguyệt Hồ, những tướng giỏi, cùng đem quân theo phò 
Giản Ðịnh Ðế. Ðịa bàn của vua Trần được mở rộng từ Nghệ 
An trở vào. Từ đây, tháng Chạp năm Mậu Tý (1408) Giản 
Ðịnh Ðế hội tất cả quân Thuận Hoá, Tân Bình, Nghệ An, 
Diễn Châu, Thanh Hoá tiến đánh Ðông Ðô. Ðến Ninh Bình, 
các quận thuộc và hào kiệt, các nơi theo về rất đông. 
Hay tin ấy Mộc Thạnh đem 4 vạn quân từ Vân Nam sang 
phối hợp với quân Ðộ Trường là Lữ Nghị quyết một phen 
sống mái. Quân Minh đến bến Bô Cô thì gặp quân Trần. Một 
trận đánh ác liệt đã xảy ra. Vua Giản Ðịnh tự cầm trống thúc 
quân, tướng sĩ nhà Trần tả xung hữu đột, phá được quân 
Minh, chém được Lữ Nghi, đuổi Mộc Thạnh đến thành Cổ 
Lộng (Ý Yên, Nam Hà). Vua Giản Ðịnh muốn thừa thắng 
đánh tràn ra lấy Ðông Quan (Ðông Ðô), nhưng tướng Ðặng 
Tất và Nguyễn Cảnh Chân ngăn lại, muốn quân các lộ về hội 
đủ mới có thể đè bẹp được giặc. Vua Giản Ðịnh không nghe 
là phải lại nghe lời gièm pha nên đem Ðặng Tất và Nguyễn 
Cảnh Chân giết đi. Quân Trần thấy vua giết những người có 
công, chán nản, nhiều người bỏ trốn. Con Ðặng Tất là Ðặng 
Dung, con của Nguyễn Cảnh Chân là Nguyễn Cảnh Dị, thấy 
thân phụ bị giết đều bỏ vua Giản Ðịnh, đem quân về Thanh 
Hoá rước Trần Quý Khoáng vào La Sơn (Hà Tĩnh), tôn lên 
làm vua hiệu là Trùng Quang. 
2.Trùng Quang Đế (1409 – 1413) 
Niên hiệu: Trùng Quang. 
Ngay sau khi được tôn lên làm vua, Trần Quý Khoáng sai 
tướng là Nguyễn Suý ra đánh, bắt được Giản Ðịnh đem về 
Nghệ An, Quý Khoáng tôn Giản Ðịnh lên làm Thái thượng 
hoàng cùng lo việc khôi phục cơ nghiệp họ Trần. 
Lúc này vua Minh thấy Mộc Thạnh bại trận liền sai Trương 
Phụ và Vương Hữu đem đại binh sang cứu viện. Quân Trần 
do Thượng Hoàng Giản Ðịnh đóng ở Hạ Hồng (Ninh Giang), 
vua Trùng Quang đóng ở Bình Than lo việc chống giặc. 
Trương Phụ tiến đánh, Giản Ðịnh chống không nổi, đem binh 
thuyền chạy đến Mĩ Lương (Nho Quan, Ninh Bình) thì bị bắt, 
giải về Kim Lăng. Cánh quân của Trùng Quang cũng bị thua 
phải bỏ Bình Than chạy vào Nghệ An, Trương Phụ đánh 
Nghệ An, Trùng Quang phải chạy vào Hoá Châu. Vua Trùng 
Quang sai Nguyễn Biểu ra mắt Trương Phụ xin cầu phong. 
Trương Phụ liền bắt Nguyễn Biểu. 
Năm Quý Tỵ (1413) khi quân Trương Phụ đến Nghệ An, cha 
con Thái phó nhà Hậu Trần là Phạn Quý Hữu và Phạn Quý 
Liên xin ra hàng, tiết lộ tất cả nội tình và nơi ẩn nấp của vua 
Trần. Bởi vậy Trương Phụ quyết định tiến vào Hoá Châu 
mặc Mộc Thạnh can ngăn. Tháng chín năm ấy, quân Trương 
Phụ vào đến Thuận Hoá. Quân Trần do Ðặng Dung chỉ huy 
đã vào được thuyền của Trương Phụ toan bắt sống hắn. 
Nhưng do không biết mặt, nên Trương Phụ kịp nhẩy xuống 
sông, lấy thuyền con chạy thoát, sau đấy biết quân Trần rất ít, 
Trương Phụ huy động lực lượng lớn tiến đánh. Ðặng Dung 
không chống nổi phải bỏ chạy. Từ sau trận thua ấy, Vua 
Trùng Quang và các tướng Trần phải ẩn nấp trong rừng và 
đều bị bắt giải về Trung Quốc. Giữa đường vua Trùng Quang 
Trần Quý Khoáng và tướng Ðặng Dung nhẩy xuống biển tự 
tử.