Bài giảng Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ động cơ đốt trong - Khổng Vũ Quảng

u ở số vòng quay lớn, pg tăng, thắng được sức căng lò xo 9, pittông 8 đi 
xuống, kim 3 đi xuống, tiết diện fd2 giảm, Gnl giảm, dẫn tới  tăng (hỗn hợp 
loãng). 
- Nhận xét:
Khi tăng nđc tăng làm cho  (hỗn loãng dần), có thể xây dựng được đặc tính 
lý tưởng nhưng nếu nđc tăng quá lớn thì làm cho pittông 8 và kim 2 đi xuống 
quá làm cho fd2 nhỏ quá,  quá lớn (hh quá nhạt). Để khắc phục hiện tượng 
này phải có cần 4 dẫn động từ bướm ga để hạn chế nhược điểm này. Như vậy 
có thể kết hợp dẫn động bằng cơ khí và chân không
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
c) Dẫn động bằng cơ khí và chân không
- Với tốc độ luôn lớn ta dùng cơ khí.
- Với nđc thay đổi thì cần kết hợp cả 2.
- Sau một thời gian làm việc, kim số 2 mòn, cần phải điều chỉnh lại.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
4) Hệ thống chính điều chỉnh độ chân không ở họng:
a) b) c)
Khi bướm ga mở tới mức độ nào đó nhằm tăng tải, độ chân không ở họng 
khuếch tán đủ lớn sẽ mở các lá lò xo hoặc van để bổ sung không khí làm cho hỗn 
hợp nhạt dần.
-Đưa thêm không khí vào họng
-Thay đổi tiết diện của họng
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
a) Loại đưa thêm không khí vào sau họng
- Khi độ mở bướm ga còn nhỏ tốc độ không khí 
pk còn nhỏ, cột áp tốc độ nhỏ không thắng được 
sức căng của lò xo, vẫn đóng. Lúc đó HTPC làm 
việc như BCHK đơn giản, nghĩa là tăng độ mở 
bướm ga (phụ tải tăng), làm cho  giảm.
- Khi độ mở bướm ga lớn tới 1 mức độ thì tốc độ 
độ pk lớn, cột áp tốc độ lớn thắng được lực căng 
lò xo, đẩy lò xo 1 mở, không khí sẽ qua họng và 
xung quanh họng, làm cho ph tăng nhưng tăng 
chậm, túc là lượng nh/l được hút ra khỏi vòi 
phun cũng tăng chậm, dẫn tới  tăng (hỗn hợp 
nhạt).

phphg
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
a) Loại thay đổi tiết diện của họng
- Nếu như độ mở bướm ga nhỏ, vận tốc của pk nhỏ, 
cột áp tốc độ không thắng được lò xo, lúc đó tiết 
diện họng là min làm việc như CHK đơn giản.
- Đến khi tăng độ mở bướm ga,  tăng, đến lúc độ 
mở lớn, vận tốc khí lớn, cột áp tăng lớn, lò xo lá bị 
nén lại, tiết diện họng tăng làm cho ph tăng chậm 
lại, dẫn tới Gnl tăng chậm lại,  tăng.
Nhận xét:
- Dùng loại này thì dẫn đến tổn thất cột áp để thắng được lực căng của lò 
xo đẫn đến làm giảm hệ số nạp v.
- Để lựa chọn lực căng của các lò xo để có  phù hợp là khó khăn, sau 
thời gian làm việc, lò xo không chuẩn nữa.
c)
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
B) Các hệ thống phụ
1) Hệ thống làm đậm (HT tiết kiệm)
- Sự cần thiết:
+) Khi mở hoàn toàn bướm ga (toàn tải), cần phát ra công suất lớn nhất (Ne-
max), tức là cần phải cung cấp thêm nhiên liệu để hh đậm ( = 0,80,9).
+) Thường cung cấp từ 80% độ mở bướm ga. Từ đó tăng ph sẽ làm  giảm.
- Để đáp ứng được yêu cầu trên, BCHK cần có hệ thống làm đậm
+) Dẫn động bằng cơ khí
+) Dẫn động bằng chân không
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1 2
34
5
Hệ thống làm đậm dẫn động cơ khí
®é më b­ím
hçn hîp
%
a) Hệ thống làm đậm dẫn động kiểu cơ khí
Đc ở chế độ tải nhỏ và trung bình, bg 5 mở chưa lớn, nên 
chỉ có hệ thống chính làm việc (hh nhạt dần khi tải tăng).
Khi bg mở đủ lớn, qua đòn dẫn động 4, kim điều chỉnh 3 
được nâng lên, làm tăng tiết diện lưu thông qua giclơ 1 bổ 
sung thêm nhl cho htchính lam việc.
HTLD dẫn động kiểu cơ khí có ưu điểm là đơn giản, nhưng 
có nhược điểm là thời điểm bắt đầu làm đậm chỉ phụ thuộc 
vào độ mở bướm ga mà không phụ thuộc vào tốc độ vòng 
quay của đc. Do vậy ảnh hưởng đến đặc tính tải của đc ở 
chế độ này.
Công suất của đc tăng do làm đậm tại 80% độ mở bướm ga 
trở đi. Khi tốc độ lớn công suất tăng nhanh theo độ mở 
bướm ga nên làm đậm ở 80% là hợp lý (đường 1), còn ở chế 
độ nhỏ, công suất của đc tăng chậm (đường 2) nên khi làm 
đậm ở 80%, công suất tăng rất ít, Do vậy nên làm đậm sớm 
hơn (khoảng 50%).
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
b) Hệ thống làm đậm dẫn động kiểu chân không
1 2 3
4
5
6
7
Hệ thống làm đậm dẫn động chân không
- Khi bg mở nhỏ, độ chân không sau bg lớn, tác 
dụng thắng sức căng lò xo 7, kéo piston 6 đi lên, 
kim 4 di xuống và giclơ làm đậm 2 đóng nhỏ. 
Khi đó chỉ có htc cung cấp hỗn hợp nhạt dần.
- Khi bướm ga mở lớn, độ chân không sau bg 
giảm, lò xo 7 đẩy piston 6 đi xuống, van 4 đi lên, 
giclơ làm đậm 2 bổ sung thêm nhl vào htc.
- Độ chân không sau bg không những phụ thuộc 
vào độ mở bg mà còn phụ thuộc vào n. Khi n 
tăng, độ chân không sau bg tăng. Do đó, thời 
điểm bắt đầu làm đậm không chỉ phụ thuộc vào 
độ mở bg mà còn phụ thuộc vào n.
- Trong trường hợp n thấp, khi bướm ga mở lớn, 
độ chân không sau bg nhỏ, piston 6 đi xuống, 
giclơ làm đậm 2 bổ sung thêm nhl cho htc. Đây 
là ưu điểm của ht, tuy nhiên độ ổn định của ht 
này kém. Vì vậy một số ht kết hợp cả 2 ht trên.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
2) Hệ thống không tải
1
3
6
7
2
4
5

1. lỗ cung cấp khí hh, 2. lỗ chuyển tiếp, 3. vít 
điều chỉnh hh, 4. ống hh, 5. giclơ không khí, 
6. giclơ nhiên liệu, 7. vít kênh ga.
- HTKT đảm bảo sao cho động cơ làm việc ổn định 
ở chế độ không tải.
- Khi đc lv không tải, bướm ga đóng kín, lưu lượng 
kk qua họng khuếch tán nhỏ, độ chân không tại đây 
nhỏ, khả năng hút xăng và hoà trộn xăng với kk 
kém. Do đó ht không có khả năng cung cấp hỗn 
hợp cho đc chạy không tải. Trong khi đó độ chân 
không sau bướm ga lớn nên được tận dụng để 
hút xăng ra họng khuếch tán và tạo hỗn hợp 
cho đc chạy không tải.
- Xăng hút qua giclơ 6 cùng không khí qua giclơ 5 tạo thành hỗn hợp trong ống 4 (dạng 
nhũ tương) và đưa vào họng qua lỗ số 1. Khi đc chuyển từ chế độ không tải sang chế độ 
có tải, bướm ga mở to dần. Độ chân không sau bướm ga giảm, dẫn tới lượng hỗn hợp qua 
ht không tải giảm.
- Khi đó ht chính chưa làm việc (vì độ chân không tại họng còn nhỏ - làm đc bị chết 
máy). Để khắc phục, trong ht không tải có lỗ chuyển tiếp 2 (khi lỗ 2 ở sau bướm ga). Khi 
ở chế độ không tải lỗ 2 có tác dụng bổ sung thêm kk)
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
3) Hệ thống khởi động
Hệ thống khởi động
1
2
3
45
6
Khi khởi động, n thấp (50÷100 v/ph), dẫn 
đến tốc độ dòng khí qua họng nhỏ, nhl phun 
vào ít và chất lượng phun kém. Hơn nữa khi 
đó đc đang trạng thái lạnh nên xăng khó bay 
hơi và tạo thành lớp màng trên đường ống 
nạp, hỗn hợp thực tế tạo thành rất loãng và 
đc khó khởi động. Vì vậy, để khởi động đc 
dễ dàng phải cung cấp thêm nhl làm đậm 
hỗn hợp.
- Khi khởi động bướm gió 5 đóng, độ chân 
không tại họng và sau bướm ga lớn, nên cả 
htc và htktải đầu làm việc, vì vậy hỗn hợp 
cung cấp ở chế độ không tải là đậm.
- Khi đc hoạt động bướm gió 5 mở, nhưng 
trước đó thì van 4 mở để bổ sung không khí, 
tránh cho hỗn hợp quá đậm.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
4) Hệ thống tăng tốc
Hệ thống tăng tốc
1
2
3
4
5
67
8
Khi cÇn thiÕt ph¶i t¨ng nhanh n hay 
t¶i träng ®c ph¶i më ®ét ngét b­ím 
ga. Khi Êy, l­îng kh«ng khÝ vµo ®c 
t¨ng nhanh nh­ng l­îng nhl kh«ng 
t¨ng kÞp do qu¸n tÝnh cña x¨ng lín 
h¬n nhiÒu so víi qu¸n tÝnh cña 
kh«ng khÝ nªn hçn hîp nh¹t ®i ®ét 
ngét cã thÓ lµm chÕt m¸y.
-Khi bg më ®ét ngét, qua ®ßn dÉn ®éng 2 vµ lß xo 6 ®Èy piston 4 ®i xuèng. ¸p suÊt d­íi 
piston 4 t¨ng lªn ®ét ngét, van 3 ®ãng l¹i, nhl kh«ng trë l¹i buång phao mµ n©ng van 8 lªn 
råi phun vµo häng khuyÕch t¸n qua vßi phun 7, bæ sung c­ìng bøc mét l­îng nhl cho qu¸ 
tr×nh t¨ng tèc ®c.
- Khi t¨ng t¶i tõ tõ, bg më chËm, nhl lät qua van bi 3 trë l¹i b­ång phao, qu¸ tr×nh b¬m t¨ng 
tèc kh«ng x¶y ra. Khi ®ãng bg, piston 4 ®i lªn, nhl qua van bi 3 n¹p vµo kh«ng gian bªn d­íi 
piston 4.
- Trong qu¸ tr×nh më ®ét ngét b­ím ga, lß xo 6 bÞ nÐn l¹i. Khi qu¸ tr×nh nµy kÕt thóc, lß xo 
sÏ gi·n ra tõ tõ cã t¸c dông kÐo dµi qu¸ tr×nh phun nhl mét thêi gian n÷a. Do ®ã cã thÓ tr¸nh 
®­îc hiÖn t­îng ®c rå m¸y lªn ®ét ngét råi chÕt m¸y do hçn hîp l¹i nh¹t ®i ®ét ngét v× htc 
ch­a kÞp cung cÊp nhl theo yªu cÇu cña ®c.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1
2
3
5) Cơ cấu hạn chế số vòng quay của động cơ
Khi ®c lµm viÖc, cã thÓ x¶y ra tr­êng hîp v×
mét lý do nµo ®ã søc c¶n bªn ngoµi gi¶m hoÆc 
mÊt ®ét ngét (vÝ dô gÉy trôc truyÒn c«ng suÊt 
hoÆc ch©n vÞt cña tµu thuû nh« lªn khái mÆt 
n­íc do sãng to...). Ng­êi vËn hµnh ®c trong 
tr­êng hîp nh­ vËy ch­a ph¶n øng kÞp ®Ó ®ãng 
bít b­ím ga nªn ®c ch¹y kh«ng t¶i víi tèc ®é 
vßng quay rÊt lín, lµm t¨ng mµi mßn vµ cã thÓ 
lµm h­ háng c¸c chi tiÕt chuyÓn ®éng do lùc 
qu¸ tÝnh qu¸ lín. §Ó tù ®éng gi¶m tèc ®é vßng 
quay trong tr­êng hîp nµy, mét sè bé chÕ hoµ 
khÝ ®­îc trang bÞ c¬ cÊu h¹n chÕ n.
Khi n t¨ng v­ît qu¸ mét gi¸ trÞ nµo ®ã trong lóc b­ím ga më to, dßng kh«ng khÝ 
vµo ®c víi n cao nªn cã ®éng n¨ng lín sÏ t¸c dông lªn mÆt v¸t trªn b­ím ga 2 
th¾ng søc c¨ng lß xo 1. B­ím ga do ®ã ®­îc ®ãng bít nªn n gi¶m. Trong thùc tÕ 
cßn cã c¸c c¬ cÊu h¹n chÕ n lµm viÖc trªn c¬ së tÝn hiÖu vÒ ®é ch©n kh«ng hay 
®iÖn tõ...
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1
2
3
4
5
6
6) Cơ cấu hiệu chỉnh BCHK theo độ cao
Khi ®éng c¬ lµm viÖc ë ®é cao cµng lín so víi 
mùc n­íc biÓn, mËt ®é kh«ng khÝ cµng gi¶m 
dÉn ®Õn l­îng kh«ng khÝ thùc tÕ gi¶m ®i vµ 
hçn hîp cµng ®Ëm lªn. Tuy nhiªn, do l­îng 
kh«ng khÝ n¹p gi¶m dÉn ®Õn gi¶m c«ng suÊt 
cña ®éng c¬ ®ång thêi lµm t¨ng ®éc h¹i trong 
khÝ th¶i. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng trªn, trong 
mét vµi bé chÕ hoµ khÝ ®­îc trang bÞ c¬ cÊu 
hiÖu chØnh theo ®é cao.
TiÕt diÖn th«ng qua cña gÝc l¬ 1 ®­îc ®iÒu chØnh qua ba r« mÐt 3 th«ng qua kim 2. 
Khi lªn cao, ¸p suÊt khÝ trêi gi¶m, ba r« mÐt gi·n në ®Èy kim vÒ bªn tr¸i ®ãng bít 
gÝc l¬ 2, do ®ã gi¶m l­u l­îng nhiªn liÖu mét c¸ch t­¬ng øng víi ®é gi¶m l­îng 
kh«ng khÝ n¹p. 
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1.4. Cấu tạo, thiết kế BCHK
1.4.1. Buồng hỗn hợp
Là bộ phận quan trong, là không gian đặt bướm ga của BCHK
db
- Kích thước buồng hỗn hợp (db) là kích thước mà người ta dựa 
vào đó để chọn BCHK lắp cho động cơ vì db quyết định lượng hỗn 
hợp không khí và nhiên liệu vào động cơ. Chọn db vì khi chọn 
CHK lắp cho động cơ thì phải xuất phát từ vtb của hỗn hợp khi đi 
qua buồng hỗn hợp.
)/(
750...
....
2
sm
d
niv
v
b
vh
tb 


: hệ số quét buồng cháy
: số kỳ
Theo kinh nghiệm sử dụng, nếu động cơ đạt các chỉ tiêu kinh tế thì:
vtb = 4060 m/s (4 xylanh, buồng hỗn hợp)
vtb = 2030 m/s (1 đến 2 xylanh)
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Tính toán sơ bộ: db:
1000
.
n
Vad hnb 
an: hệ số dao động của dòng chảy 
và phụ thuộc vào số xy lanh
i 1 2 3 4 5 6
an 24,2 17,1 14,15 13 12,85 11,9
Chú ý:
Khi lựa chọn hoặc tính được vtb đảm bảo kết quả tốt với điều kiện ta lựa 
chọn tỷ số fh/fb. Vì nếu tỷ số này mà lớn quá thì sẽ làm tăng tổn thất của 
CHK do nó gây ảnh hưởng tới khả năng phục hồi áp suất tĩnh ở sau họng. 
Còn nếu tỷ số này nhỏ quá thì làm xăng khó bay hơi do áp suất tĩnh sau 
họng là lớnvà chất lượng làm việc của hệ thống không tải và ở phụ tải nhỏ 
và trung bình là kém
fh/fb = 0,40,5 (ôtô) và có thể bằng 1 đối với động cơ cỡ nhỏ
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
- Chiều dài lb: đàm bảo không gian đặt bướm ga, cố gắng giảm lb, lb = 
(0,81,3)db.
- Cấu tạo: buồng hỗn hợp có thể đúc liền với thân BCHK, còn phần lớn 
được đúc thành cụm riêng, khi lắp với thân thường có cánh tản nhiệt
1.4.2. Họng
- Kích thước của họng phải đảm bảo sao cho để xăng lưu thông được tốt (ph).
- Đồng thời sức cản không quá lớn.
Để đảm bảo điều kiện ấy, thường có thể dùng nhiều họng (họng nhỏ phải có 
fh-min để đủ đặt vòi phun) (23 họng).
1 họng: dh = (0,60,8) db
2 họng: dhn = (0,60,8)db
dht = (0,20,3)db
3 họng: dhn = (11,2)db
dhg = (0,40,5)db
dht = (0,20,3)db
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
- Kết cấu của họng: Đối với họng của BCHK thường dùng dạng ống phun 
Lavan: có hình dạng khí động học tốt nhất, nó làm chỏ khả năng chuyển 
thành áp suất tĩnh sau họng tốt nhất (h = 0,940,99) .
- Có thể đúc liền hoặc đúc rời với thân (xem bổ sung - trang 36 SGK).
1.4.3. Zích lơ và vòi phun
-Kích thước và hình dáng: phải đảm bảo được quan hệ độ ổn định giữa 
lượng nhiên liẹu qua zíchlơ với áp suất chênh lệch trước và sau zíchlơ.
-Kết cấu: zích lơ có thể ở dạng nút hoặc chế tạo liền với vòi phun (ta xác 
định kích thước, đo lưu lượng). Nếu l/d  11,2 thì không cần kiểm tra lại.
1.4.4. Phao và buồng phao
-Đảm bảo độ chênh 58 mm
-Vật liệu: đồng lá hoặc nhựa.
-Buồng phao, bầu xăng: thường được đúc liền với thân bộ CHK
Kết cấu xem bổ sung thêm trong SGK trang 38 và 39)
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1.5.1. BCHK của động cơ giải tốc độ lớn
Đảm bảo phân phối nhiên liệu đều về lượng và chất đến các xylanh thì bchk 
có thể có 2 buồng hỗn hợp – BCHK K88 – SGK trang 30
Còn ở động cơ có giải tốc độ lớn thì người ta cũng dùng 2 nhóm bồng hỗn hợp. 
Khi tốc nhỏ và phụ tải nhỏ thì 1 nhóm buòng hỗn hợp làm việc, khí tốc độ cao 
và phụ tải lớn thì nhóm thứ 2 bắt đầu làm việc, tức là cả 2 nhóm làm việc song 
song.
Hình 33 trang 45 giới thiệu sơ đồ bchk giải tốc độ cao (gồm 2 buồng hỗn hợp 
khác nhau)
Buồng 1 có 2 họng và đầy dủ các hệ thống khác
Buồng 2 có 3 họng và chỉ có hệ thống phun chính và hệ thống chuyển 
tiếp (hệ thống không tải của buồng hỗn hợp)
Chú ý: đếm cơ cấu điều khiển bướm ga của buồng 2 và sự chuyển tiếp từ 
buồng 1 đến buồng 2
1.5. BCHK hiện đại
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1.5.2. BCHK hiện đại
- Có thêm các van điện từ để điều chỉnh lượng không khí đảm bảo hỗn hợp 
phù hợp với từng điều kiện làm việc của động cơ, các van điện từ này được 
điều khiển từ xa (ECU) khi nó nhận đwocj tín hiệu từ hệ thống cảm biến.
1. Hệ thống khởi động
Vẫn dùng bướm gió, nhưng việc mở bướm gió được điều khiển tự động nhờ 
nguồnn hiệt khí thải, nước làm mát hoặc bằng điện.
-Điều khiển bằng nhiệt độ khí thải, bằng nước làm mát: lò xo lưỡng kim 
luôn kéo bướm gió đóng lại, khi khởi động nhiệt độ tăng làm nóng lò xo, lò 
xo giãn nở, bướm gió từ từ mở, và mở to., mở hoàn toàn.
-Điều khiển bằng điện thì có 2 tầng điện trở, tầng 1 làm việc khi máy chưa 
nóng (lò xo lưỡng kim giãn nở nhỏ - bướm ga mở ít). Tầng 2 làm việc khi 
máy nóng (khi máy nóng, lò xo lưỡng kim giãn nở nhiều và bướm gió mở 
hoàn toàn.
-Điều khiển bằng khí thải và kết hợp bằng điện: khi mới khởi động lò xo 
giản nở ít, bướm gió mở ít, khi máy nóng nhiều công tắc cảm ứng nhiệt 
đóng mạch dòng điện làm lò xo nóng lên giãn nở nhiều bướm ga mở to.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
2. Hệ thống không tải
Vẫn làm việc trên cơ sở hệ thống không tải chung, nhưng nó còn có bộ phận 
tự động điều chỉnh riêng để cho nó phù hợp. Có 3 chế độ không tải: không 
tải nhanh, không tải cưỡng bức và không tải chuẩn
-Không tải nhanh (nđc = 23003000 v/ph) mục đích là nhanh đạt tới nhiệt 
độ yêu cầu (để chạy nóng máy.
-Không tải chuẩn (nđc = 750900 v/ph)
-Không tải cưỡng bức 
Không tải cưỡng bức - Khi nhả ga đạp phanh, bướm ga đóng lại nhanh, làm 
pg tăng, nhiên liệu ở hệ thống không tải vẫn lớn, do quán tính của hệ thống 
chính làm việc làm cho hỗn hợp quá đậm chính vì vậy động cơ làm việc 
không ổn định, chết máy, khí thải quá nhiều chất độc hại
Hệ thống điều chỉnh điện tử của hệ thống không tải rất quan trọng
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
3. Hệ thống làm đậm
4. Hệ thống tăng tốc
1.6. Các cụm khác trong HTNL
-Thùng nhiên liệu
-Bơm chuyển
-Lọc nhiên liệu
-Lọc không khí
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
1
2
3
4
5
6 7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
20
17 18 19
BCHK điều khiển bằng điện tử
1: b­ím ga, 2: c¶m biÕn tèc ®é më b­ím ga, 3: cÇn ®Èy, 4: c¬ cÊu ®iÒu chØnh ®é më b­ím ga kiÓu ®iÖn tõ - ch©n 
kh«ng, 5: c¬ cÊu ®iÒu khiÓn ®ãng më b­ím khëi ®éng, 6: b­ím khëi ®éng (b­ím giã), 7: cÇn ®Èy, 8: kim ®iÒu 
chØnh tiÕt diÖn th«ng qua gÝc l¬ kh«ng khÝ kh«ng t¶i, 9: c¶m biÕn nhiÖt ®é ®éng c¬, 10: tÝn hiÖu nhiÖt ®é ®éng c¬, 
11: tÝn hiÖu tèc ®é më b­ím ga, 12: tÝn hiÖu vÞ trÝ mµng ®µn håi cña bé ®iÒu chØnh ®é më b­ím ga kiÓu ®iÖn tõ -
ch©n kh«ng 4 (hay gãc më b­ím ga), 13: tÝn hiÖu tèc ®é vßng quay ®éng c¬, 14: tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn x¸c ®Þnh 
(xem h×nh 10-5), 15: c¸c tÝn hiÖu ra bé ®iÒu chØnh ®é më b­ím ga, 16: tÝn hiÖu ra ®iÒu chØnh ®é më b­ím giã, 
17: ®Çu ph¸t tÝn hiÖu ra, 18: bé vi xö lý, 19: ®Çu thu nhËn tÝn hiÖu vµo, 20: bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
Gi¶m ge vµ khÝ th¶i còng nh­ c¶i thiÖn chÊt l­îng lµm viÖc cña ®éng c¬ ë mäi chÕ 
®é lµm viÖc, ng­êi ta ®· trang bÞ c¸c bé phËn ®iÖn tö cho BCHK. BCHK khi ®ã 
®­îc gäi lµ BCHK ®iÖn tö (Ecotronic cña h·ng Bosch- Pierburg). VÒ c¬ b¶n, 
BCHK ®iÖn tö gåm mét BCHK th«ng th­êng, mét bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö 20 vµ 
c¸c c¬ cÊu ®iÒu khiÓn 4 ®Ó thay ®æi ®é më b­ím ga 1 vµ c¬ cÊu ®iÒu khiÓn 5 ®Ó 
thay ®æi ®é më b­ím giã 6.
Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö 20 gåm cã c¸c bé phËn chÝnh nh­ ®Çu nhËn tÝn hiÖu 19, bé 
vi xö lý trung t©m 18 vµ ®Çu ph¸t tÝn hiÖu ra 17. TÝn hiÖu vµo sÏ ®­îc tiÕp nhËn vµ 
xö lý. Sau ®ã, bé ®iÒu khiÓn sÏ ph¸t tÝn hiÖu ra ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c c¬ cÊu chÊp 
hµnh 4 vµ 5 nh»m t¹o ra thµnh phÇn khÝ hçn hîp tèi ­u cho mäi chÕ ®é lµm viÖc 
cña ®éng c¬.
Trong c¬ cÊu ®iÒu chØnh ®é më b­ím ga kiÓu ®iÖn tõ - ch©n kh«ng 4, vÞ trÝ cña 
mµng ®µn håi ®­îc x¸c ®Þnh bëi sù c©n b»ng gi÷a lùc t¸c dông lªn mµng do ®é 
ch©n kh«ng sau b­ím ga vµ lùc phôc håi cña lß xo. §é ch©n kh«ng trong kh«ng 
gian phÝa trªn mµng ®­îc ®iÒu chØnh nhê hai nam ch©m ®iÖn ®iÒu chØnh c¸c van 
th«ng. Nhê cÇn ®Èy 3, mµng x¸c ®Þnh ®é më cña b­ím ga 1. VÞ trÝ cña mµng ®µn 
håi ®­îc ghi nhËn vµ truyÒn tÝn hiÖu vÒ bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö 20 qua ®­êng 12.
Hệ thống nhiên liệu và tự động điều chỉnh tốc độ ĐC ĐT
- Khi ®éng c¬ khëi ®éng, bé ®iÒu khiÓn ®ãng b­ím giã vµ më b­ím ga ë mét gãc ®é 
phï hîp. HÖ thèng chÝnh vµ hÖ thèng kh«ng t¶i cïng lµm viÖc cho hçn hîp ®Ëm ®Ó 
khëi®éng gièng nh­ ë bé chÕ hoµ khÝ th«ng th­êng (xem 4. cña 5.1.2.3).
- ChÕ ®é t¨ng tèc ®­îc thùc hiÖn nh­ sau. Tõ tÝn hiÖu më ®ét ngét b­ím ga 11, bé 
®iÒu khiÓn ®iÖn tö sÏ chØ thÞ cho c¬ cÊu 5 ®ãng më rÊt nhanh b­ím giã 6. Do ®ã hçn 
hîp ®Ëm lªn ®ét ngét ®¸p øng cho ®éng c¬ t¨ng tèc.
- Khi ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i, bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö gi÷ cho tèc ®é vßng quay kh«ng 
t¶i nkt = const. Khi ®ã vÞ trÝ cña b­ím ga vµ b­ím khëi ®éng ®Òu do bé ®iÒu khiÓn 
®iÖn tö quyÕt ®Þnh. Ngoµi ra, cÇn ®iÒu khiÓn 7 - do c¬ cÊu ®iÒu khiÓn 5 dÉn ®éng- sÏ 
t¸c ®éng lªn kim hiÖu chØnh 8 ®ãng bít gÝc l¬ kh«ng khÝ cña hÖ thèng kh«ng t¶i, hçn 
hîp sÏ ®­îc lµm ®Ëm. Do thµnh phÇn hçn hîp ®­îc ®iÒu chØnh tù ®éng phï hîp víi 
chÕ ®é kh«ng t¶i nªn nkt nhá, tiÕt kiÖm nhiªn liÖu. Còng chÝnh v× vËy mµ ®éng c¬ 
kh«ng bÞ chÕt m¸y trong nh÷ng tr­êng hîp sau: khi ®éng c¬ tõ kh«ng t¶i chuyÓn vÒ 
chÕ ®é cã t¶i hoÆc gµi mét sè hÖ thèng tiªu thô vµo ®éng c¬ (vÝ dô hÖ thèng ®iÒu hoµ 
nhiÖt ®é trªn « t«); hay khi ®éng c¬ ®ang ch¹y cã t¶i chuyÓn vÒ ch¹y kh«ng t¶i nªn 
nhiÖt ®é ®éng c¬ gi¶m dÇn lµm t¨ng ®é nhít cña dÇu b«i tr¬n dÉn ®Õn ma s¸t t¨ng.
- ChÕ ®é kÐo, vÝ dô nh­ khi « t« xuèng dèc, ng­êi l¸i bá ch©n ga nªn b­ím ga 1 chØ 
do c¬ cÊu 4 ®iÒu khiÓn. Khi ®ã, b­ím ga sÏ më ë mét møc ®é nµo ®ã sao cho ®é ch©n 
kh«ng sau b­ím ga nhá ®Õn møc kh«ng ®ñ ®Ó hót x¨ng ra ë hÖ thèng kh«ng t¶i. Nãi 
kh¸c ®i khi ®éng c¬ bÞ kÐo, ®éng c¬ kh«ng tiªu thô x¨ng nªn tiÕt kiÖm nhiªn liÖu vµ 
gi¶m « nhiÔm m«i tr­êng.