Bài giảng Khoa học môi trường - Chương 6: Ô nhiễm môi trường và biện pháp xử lý - Lê Quốc Tuấn

CHÖÔNG 6
OÂ nhieãm moâi tröôøng vaø
bieän phaùp xöû lyù
TS. Leââ Quoáác Tuaáán
Khoa Moâiâ tröôøøng vaøø Taøøi nguyeânâ
Ñaïïi hoïïc Noângâ Laâmâ TP. Hoàà Chí Minh
Giôùùi thieääu chung
™ Chaáát gaâyâ oââ nhieãmã moâiâ tröôøøng coùù nguoààn goáác khaùùc
nhau.
™ Coùù theåå tìm thaááy ôûû caùùc moâiâ tröôøøng: bieåån, cöûûa soângâ , hoàà, 
ñaáát.
™ Vieääc loaïïi thaûûi caùùc chaáát gaâyâ oââ nhieãmã töøø nhöõngõ vuøøng ñaõõ
bò oââ nhieãmã ñöôïïc goïïi laøø “Söûûa chöõaõ sinh hoïïc”
(Bioremediation).
™ Söûûa chöõaõ sinh hoïïc ñöôïïc thöïïc hieään bôûûi caùùc vi sinh vaäät
vaøø hoaïït ñoääng cuûûa chuùùng.
™ Vieääc söûûa chöõaõ sinh hoïïc coùù theåå ñöôïïc taêngê cöôøøng qua 
quaùù trình cung caááp chaáát dinh döôõngõ cho VSV hoaëëc
taêngê cöôøøng quaààn soáá löôïïng vi sinh vaäät taïïi vuøøng caààn xöûû
lyùù.
N o â n
g t r
a ï i
C h a
û y t r
a ø n b
e à m
a ë t
Hoà
Nöôùc möa
Khí thaûi
Haàm moû
Thaûi töø
haàm moû
Roø ræ, chaûy traøn
B a õ i c
h o â n l
a á p Chì rôi xuoáng hoà
Laéng neàn
ñaùy
Ñaäp
Thaønh
phoá
Chaát thaûi töø
caùc nhaø maùy
Ñaäp
Beán ñaäu
thuyeàn
Baûi choân
laáp hoùa
chaát
Chaûy
traøn
Khu xöû lyù buøn thaûi
Baõi boà laáp, choân
chaát thaûi
Beán caûng
Baûi choân laáp cuõ
Baûi choân laáp chaát
thaûi nguy haïi
Vò trí xöû lyù
buøn thaûi
Daàu traøn
Vò trí coù söï hieän dieän
chaát gaây oâ nhieãm
Giaøn khoan daàu
ngoaøi khôi
Buøn thaûi töø
giaøn khoan
Ñaïi
döôngN
g
u
o
à
n
g
o
á
c
c
u
û
a
c
h
a
á
t
t
h
a
û
i
ñ
i
v
a
ø
o
t
r
o
n
g
m
o
â
i
t
r
ö
ô
ø
n
g
Chaáát gaâyâ oââ nhieãmã moâiâ tröôøøng
™ Voââ cô
™ Kim loaïïi: Cd, Hg, Ag, Co, Pb, Cu, Cr, Fe
™ Chaáát phoùùng xaïï, nitrate, nitrite, phosphate, Cyanide
™ Höõuõ cô
™ Phaânâ huûûy sinh hoïïc: nöôùùc thaûûi, buøøn thaûûi, chaáát thaûûi noângâ
nghieääp vaøø cheáá bieáán
™ Chaáát thaûûi hoùùa daààu: daààu, diesel, BTEX
™ Chaáát thaûûi toåång hôïïp: thuoáác tröøø saâuâ , dieäät coûû, HCHC coùù
halogen, hydrocarbon maïïch voøøng
™ Sinh hoïïc: caùùc maààm beäänh (vi khuaåån, virus)
™ Khí
™ Khí: SO2, CO2, NOx, methane
™ Caùùc hôïïp chaáát höõuõ cô bay hôi, CFC, haïït buïïi
Chaáát thaûûi voââ cô
™ Kim loaïïi vaøø caùùc hôïïp chaáát voââ cô khaùùc thaûûi vaøøo moâiâ
tröôøøng töøø caùùc hoaïït ñoääng khai thaùùc moûû, luyeään kim, cheáá
taïïo pin, troààng troïït
™ Nhieààu kim loaïïi laøø caààn thieáát cho sinh vaäät nhöng vôùùi
noààng ñoää cao thì coùù theåå trôûû neânâ ñoääc
™ Kim loaïïi ñöôïïc haááp thu vaøø tích luõyõ trong chuoãiã thöùùc aênê
sinh thaùùi vôùùi noààng ñoää cao trong quaùù trình phaùùt taùùn sinh
hoïïc
™ Kim loaïïi khoângâ theåå bò phaânâ huûûy bôûûi caùùc quaùù trình hoùùa
hoïïc hoaëëc sinh hoïïc, do ñoùù vieääc xöûû lyùù kim loaïïi phaûûi laøø
quaùù trình taääp trung (ngaênê caûûn quaùù trình phaùùt taùùn), ñoùùng
goùùi hoaëëc taùùi cheáá
Gaâyâ phuùù döôõngõHoaïït ñoääng noângâ nghieääpPhosphate
Gaâyâ boûûng, möa acidÑoáát nhieânâ lieääuSO2
Ung thö, thieááu maùùuChaûûy traøøn beàà maëët, baûûo quaûûn
thòt
Nitrate/Nitrite
Maáát caânâ baèèng heää thoááng
thaààn kinh, cheáát
Saûûn xuaáát chlor-alkali, thuoáác
tröøø saâuâ , dieäät naáám
Thuûûy ngaânâ
Maáát caânâ baèèng heää thoááng
thaààn kinh
Saûûn xuaáát pin, acquy, xaêngêChì
Ung thö thaäänSaûûn xuaáát pinCadmium
Ung thö phoååiSôn nhaøø, queùùt voâiâBuïïi amian
ÑoääcLuyeään kim, thuoáác tröøø saâuâArsenic
AÛÛnh höôûûngNguoààn goáácChaáát thaûûi voââ cô
Nguoàn goác vaø aûnh höôûng cuûa caùc chaát gaây oâ nhieãm
Kim loaïi trong
nöôùc thaûi
Nöôùc moû, nöôùc thaûi caùc nhaø
maùy, nöôùc trong moâi tröôøng
Haáp thu
Keát tuûa
Taùch chieát
Buøn hoaït tính
Phuïc hoài kim loaïi
söû duïng ñöôïc
Taùi söû duïng taøi
nguyeân
Loaïi thaûi
kim loaïi ñoäc
OÂ nhieãm
moâi tröôøng
Chaát haáp thu voâ cô, 
höõu cô vaø sinh hoïc
Vi sinh vaät vaø sinh khoái
Arthrobacter
Bacillus
Tannin (thuûy
phaân ñöôïc, 
coâ ñaëc)
Haït gel 
tannin
Söû duïng
hieäu quaû
Caùc böôùc xöû lyù kim loaïi
Haááp thu sinh hoïïc
™ Caùùc vaäät lieääu sinh hoïïc coùù theåå haááp thu nhieààu kim loaïïi
khaùùc nhau
™ Phaûûn öùùng cuûûa teáá baøøo vi khuaåån ñoáái vôùùi noààng ñoää cao cuûûa
kim loaïïi coùù theåå laøø moäät trong caùùc quaùù trình sau:
™ Loaïïi ra khoûûi teáá baøøo
™ Laááy naêngê löôïïng töøø kim loaïïi
™ Coââ laääp noääi baøøo bôûûi caùùc protein
™ Coââ laääp ngoaïïi baøøo baèèng caùùc polysaccharide treânâ maøøng
™ Bieáán ñoååi hoùùa hoïïc
™ Vieääc söûû duïïng vaäät lieääu sinh hoïïc ñeåå xöûû lyùù kim loaïïi
thöôøøng qua 2 daïïng:
™ Qua quaùù trình khöûû ñoääc tính cuûûa kim loaïïi
™ Phuïïc hoàài caùùc kim loaïïi coùù giaùù trò cao
Cô cheá haáp thu sinh hoïc
Beân ngoaøi maøng
Beân trong maøng
Maøng ngoaøi
Maøng teá baøo
Khoâng baøo
Thaåm thaáu
Keânh
ion
Bôm ra
Khöû
Taïo phöùc hôïp vôùi
nhoùm -SH
Keát tuûa
(OH-, S2-)
Haáp thu sinh
hoïc
Protein vaän
chuyeån
Thio
neinCaùc nhoùm chöùc naêng
Moâ hình phaûn öùng haáp thu sinh hoïc kim loaïi
1. Dòch chöùa kim loaïi
2. Chaûy gioït
3. Kieåm soaùt löa toác
4. OÁng daãn
5. Caáp dòch
6. Chaát haáp thu
7. Beå phaûn öùng
8. Thoaùt nöôùc
9. Beå chöùa
10. Dòch khoâng chöùa kim loaïi
Laééng ngoaïïi baøøo
™ Trong moâiâ tröôøøng coùù sulphate, kim loaïïi naëëng coùù theåå
ñöôïïc loaïïi thaûûi baèèng hoaïït ñoääng cuûûa vi sinh vaäät kî khí
Desulfovibrio vaøø Desulfotomaculum
1. 3SO42- + 2 lactic acid Æ 3H2S + 6HCO3-
2. H2S + Cu2+Æ CuS + 2H+
™ HCO3- trong phaûûn öùùng 1 phaânâ huûûy taïïo thaøønh CO2 vaøø
nöôùùc, laøøm taêngê pH vaøø taêngê quaùù trình keáát tuûû sulphide
™ Löôïïng dö H2S thöôøøng gaâyâ ñoääc vaøø aênê moøøn thieáát bò, neânâ
coùù theåå ñieààu chænh nguoààn carbon cung caááp, hoaëëc cuõngõ
coùù theåå ñöôïïc xöûû lyùù bôûûi vi khuaåån löu huyøønh.
™ Coùù theåå söûû duïïng moââ hình buøøn hoaïït tính ngöôïïc doøøng xöûû
lyùù kim loaïïi naëëng
Döôõng chaát
Dòch chöùa
kim loaïi
Chaát taïo boâng
Buøn hoaït tính
Taùch buøn
Loaïi
sulphide Nöôùc
saïch
H2SBeå phaûn öùng qua 
lôùp buøn hoaït tính
kî khí ñeå loaïi boû
kim loaïi
Caùùc chaáát voââ cô khaùùc
™ Caùùc chaáát voââ cô khaùùc nhö nitrate, phosphate, sulphate, 
cyanide vaøø arsenic
™ Nitrate, phosphate chuûû yeááu töøø caùùc coângâ trình xöûû lyùù nöôùùc thaûûi, 
chaûûy traøøn beàà maëët qua caùùc vuøøng noângâ nghieääp, coângâ nghieääp vaøø
ñöôïïc pha loaõngõ ôûû caùùc con soângâ
™ Tuy nhieânâ vôùùi noângâ ñoää cao thì chuùùng seõõ gaâyâ neânâ hieään töôïïng
phuùù döôõngõ laøøm giaûûm chaáát löôïïng nöôùùc
™ Moäät soáá vi sinh vaäät coùù khaûû naêngê loaïïi nitrate vaøø phosphate 
trong ñoùù coùù taûûo luïïc
™ Moäät löôïïng lôùùn cyanide töøø khai thaùùc vaøøng. Cyanide coùù theåå
ñöôïïc loaïïi thaûûi bôûûi caùùc taùùc nhaânâ oxi hoùùa nhö chlorine hoaëëc
peroxide
™ Caùùc PP sinh hoïïc cuõngõ ñang ñöôïïc nghieânâ cöùùu nhö haááp thu
sinh hoïïc cyanid baèèng naáám moáác Fusarium lateritium
OÂ Â nhieãmã moâiâ tröôøøng nöôùùc do 
nöôùùc thaûûi sinh hoaïït
Hieään töôïïng phuùù döôõngõ (ôûû soângâ )
Hieään töôïïng phuùù
döôõngõ ôûû bieåån
(thuûûy trieààu ñoûû)
XÖÛÛ LYÙÙ TAÏÏI NGUOÀÀN
Xöûû lyùù taïïi nguoààn
OÂ Â nhieãmãChaáát gaâyâ oâânhieãmã
Phöông aùùn xöûû lyùù nöôùùc
thaûûi sinh hoaïït
COÂNG NGHEÂ ÄÄ SINH THAÙÙI LAØØ MOÄÄT 
LÖÏÏA CHOÏÏN???
Phöông aùùn 1
Cuïm moâ
hình öùng
duïng
Thöïïc vaäät phuûû beàà maëët phaûûi ñöôïïc löïïa choïïn
döïïa vaøøo khaûû naêngê haááp thu chaáát thaûûi
Moâ hình thí nghieäm
Sau 2 naêm vaän haønh
Cô cheá loaïi thaûi caùc chaát oâ nhieãm trong heä
thoáng ñaát ngaäp nöôùc
Source: ROUX ASSOCIATES, INC.
Heä thoáng ñaát ngaäp nöôùc ñaõ ñöôïc öùng
duïng nhieàu nôi treân theá giôùi
Phöông aùùn 2 
(Taääp trung nöôùùc thaûûi ñöôïïc)
Hoàà sinh hoïïc
O2
Vùng hiếu khí
Vùng tùy nghi
Vùng kỵ khí
O2 Vi tảo Động vật phù du
Vi khuẩn
hiếu khí
Vi khuẩn
kỵ khí CH4, CO2, NH3, H2S
CO2, NH3, PO43-, H2O
Nước thải
Chất rắn
lắng nền đáy
GIÓÁNH SÁNG MẶT TRỜI
Cô cheá xöû lyù nöôùc thaûi trong hoà sinh hoïc
 Nöôùc thaûi
(BOD treân 300 mg/l)
Giai ñoaïn sô caáp
Giai ñoaïn II
Giai ñoaïn III
Ao kî khí
BOD giaûm 50-70% 
trong 1- 5 ngaøy
Ao tuøy nghi
20-40 ngaøy
Ao laéng
1-7 ngaøy
Nöôùc ñaàu ra
(BOD < 25mg/l)
Thöùtöïcaùc
ao
duøng
cho
xöû
lyùnöôùc
thaûi
Ao kî khí
Caùùc daïïng ao hieááu khí
Phöông aùùn 3 
Xöûû lyùù taïïi nguoààn
quy moââ hoää gia ñình
Xöûû lyùù nöôùùc nhieãmã KLN baèèng thöïïc vaäät
Chaáát thaûûi coùù nguoààn goáác töøø daààu moûû
™ Daààu moûû laøø moäät phöùùc hôïïp goààm caùùc hôïïp chaáát
höõuõ cô
™ Thaøønh phaààn chính trong daààu moûû laøø
hydrocarbon coùù phaânâ töûû löôïïng töøø thaááp ñeáán
cao, coùù caááu truùùc phaânâ töûû phöùùc taïïp (maïïch
thaúúng, maïïch nhaùùnh, voøøng, voøøng thôm)
™ Ngoaøøi ra coøøn coùù caùùc hôïïp chaáát dò voøøng chöùùa
sulphur, nitrogen, oxygen vaøø kim loaïïi naëëng
Daààu thoââ
™ Daààu thoââ laøø keáát quaûû cuûûa quaùù trình phaânâ huûûy kî khí
xaùùc sinh vaäät trong thôøøi gian daøøi döôùùi ñaáát.
™ Trong ñieààu kieään aùùp suaáát vaøø nhieäät ñoää cao caùùc chaáát
höõuõ cô chuyeåån thaøønh khí, daààu loûûng, daààu seäät vaøø haééc
ín.
™ Moäät phaààn trong daààu thoââ coùù chöùùa BTEX vaøø PAH. 
Khi daààu thoââ bò ñaååy leânâ maëët ñaáát do aùùp suaáát vaøø nhieäät
ñoää cao hoaëëc bò roøø ræ töøø caùùc beåå chöùùa thì caùùc naøøy ñi
vaøøo moâiâ tröôøøng.
™ BTEX vaøø PHA laøø caùùc hôïïp chaáát ñoääc, maëëc duøø khoângâ
tan trong nöôùùc, deãã di chuyeåån vaøø coùù theåå gaâyâ oââ nhieãmã
nöôùùc ngaààm
Söï phaân boá hydrocarbon trong ñaát töø söï coá roø ræ daàu (Bossert
vaø Compeau, 1995)
Beå chöùa daàu
bò roø ræ
Bay hôi Ñaù khoâng
thaám
Doøng
daàu
Taûng
nöôùc
Chaát höõu cô
hoøa tan
Doøng nöôùc
ngaàm
Vuøng chöa baûo hoøa
Xöûû lyùù sinh hoïïc daààu traøøn
™ Daààu traøøn khoângâ troään laãnã trong nöôùùc bieåån vaøø noãiã treânâ
maëët nöôùùc, taïïo ñieààu kieään cho caùùc hôïïp chaáát bay hôi ñi
vaøøo khoângâ khí
™ Söïï phaânâ taùùn daààu treânâ maëët bieåån cho pheùùp caùùc sinh
vaäät phaânâ huûûy daààu moäät caùùch töïï nhieânâ
™ Söïï phaânâ huûûy daààu dieãnã ra taïïi beàà maëët tieááp xuùùc giöõaõ
daààu vaøø nöôùùc. Do ñoùù, daààu caøøng phaânâ taùùn thì toáác ñoää
phaânâ huûûy caøøng cao.
™ Ñeåå taêngê hieääu quaûû xöûû lyùù daààu baèèng vi sinh vaäät, ngöôøøi
ta thöông taïïo ñieääu kieään cho VSV phaânâ huûûy phaùùt
trieåån baèèng caùùch theâmâ döôõngõ chaáát cho chuùùng
(nitrogen vaøø phosphorus)
DẦU TRÀN
Dầu tràn là một trong những thảm họa đối với
môi trường nước
Che mất ánh sáng, ngăn cản hoạt động của
động thực vật biển
Phát tán nhanh và không cố định
Tác động lâu dài, khó xử lý
DẦU TRÀN
Nguyên nhân gây nên tràn dầu
HẬU QUẢ CỦA DẦU TRÀN
Xử lý dầu tràn
Thu gom
Khoanh vùng
Xử lý dầu tràn bằng các hệ
thống tự nhiên
Phun các chế phẩm sinh học
phân hủy dầu
Xöûû lyùù sinh hoïïc ñaáát bò oââ nhieãmã
™ Ñaáát chöùùa moäät löôïïng lôùùn vi sinh vaäät coùù khaûû naêngê söûû
duïïng hydrocarbon
™ Ñaáát bò nhieãmã hydrocarbon chöùùa nhieààu VSV hôn ñaáát
khoângâ bò nhieãmã , nhöng thaøønh phaààn loaøøi VSV thì ít
hôn.
™ Soáá phaään caùùc hôïïp chaáát höõuõ cô trong moâiâ tröôøøng aûûnh
höôûûng bôûûi nhieààu yeááu toáá.
™ Caùùc yeááu toáá naøøy aûûnh höôûûng lôùùn ñeáán söïï phaùùt trieåån vaøø
ñoààng hoùùa caùùc hôïïp chaáát höõuõ cô cuûûa VSV
Caùùc yeááu toáá aûûnh höôûûng ñeáán söïï phaùùt trieåån cuûûa Vi 
sinh vaäät
™ Söïï hieään dieään cuûûa caùùc hôïïp chaáát höõuõ cô phaânâ
huûûy sinh hoïïc ñöôïïc
™ Söïï hieään dieään cuûûa caùùc hôïïp chaáát voââ cô coùù chöùùa
nitrogen vaøø phosphorus
™ Noààng ñoää oxy, nhieäät ñoää, pH
™ Nöôùùc vaøø ñoää aååm
™ Soáá löôïïng vaøø thaøønh phaààn loaøøi vi sinh vaäät
™ Söïï hieään dieään cuûûa kim loaïïi naëëng
Caùùc yeááu toáá aûûnh höôûûng ñeáán söïï phaânâ huûûy caùùc
hôïïp chaáát
™ Söïï phaùùt trieåån vaøø ñoààng hoùùa cuûûa vi khuaåån
™ Caááu truùùc hoùùa hoïïc cuûûa caùùc hôïïp chaáát höõuõ cô
™ Söïï coùù saüün hoaëëc/vaøø ñoää hoøøa tan cuûûa vaäät chaáát
™ Quang hoùùa
Caùùc con ñöôøøng phaânâ huûûy hôïïp chaáát hydrocarbon
™ Caùùc hôïïp chaáát hoùùa daààu, PAH, BTEX ñöôïïc phaânâ huûûy
bôûûi vi sinh vaäät ñaáát.
™ VSV duøøng caùùc chaáát naøøy nhö laøø nguoààn carbon vaøø
naêngê löôïïng cho hoaïït ñoääng soááng vaøø toåång hôïïp teáá baøøo
™ Thoângâ thöôøøng caùùc hydrocarbon bò oxi hoùùa trong
ñieààu kieään hieááu khí hoaëëc kî khí
CHU TRÌNH CREBS
C
O
N
Ñ
Ö
Ô
Ø
N
G
P
H
A
Â
N
G
I
A
Û
I
S
I
N
H
H
O
Ï
C
M
O
Ä
T
S
O
Á
H
Ô
Ï
P
C
H
A
Á
T
V
O
Ø
N
G
T
H
Ô
M
Nguyeânâ taééc phaûûn öùùng phaânâ huûûy sinh hoïïc
™ Laøøm cho caùùc hydrocarbon thaøønh caùùc chaáát
phaânâ cöïïc
™ Neááu laøø hôïïp chaáát hydrocarbon maïïch voøøng thì
thöïïc hieään phaûûn öùùng môûû voøøng
™ Thay theáá caùùc nhoùùm halogen baèèng nhoùùm -OH
™ Caùùc phaûûn öùùng phaânâ huûûy ñöôïïc xuùùc taùùc bôûûi caùùc
enzyme ñaëëc hieääu
™ Saûûn phaååm cuoáái cuøøng ñi vaøøo chu trình Crebs
Ñoàng hoùa
trung taâm
C
O
N
Ñ
Ö
Ô
Ø
N
G
P
H
A
Â
N
G
I
A
Û
I
S
I
N
H
H
O
Ï
C
M
O
Ä
T
S
O
Á
H
Ô
Ï
P
C
H
A
Á
T
V
O
Ø
N
G
T
H
Ô
M
Caùc böôùc ñaàu tieân trong phaân giaûi hydrocarbon maïch
voøng bôûi naám, vi khuaån vaø taûo (Cerniglia, 1993)
Naám
Taûo
Vi khuaån
Taûo
Con ñöôøng phaân giaûi sinh hoïc toluene (Glazer vaø
Nikaido, 1994)
Caùùc chaáát höõuõ cô toåång hôïïp
™ Haøøng ngaøøn hôïïp chaáát höõuõ cô toåång hôïïp ñöôïïc ñöa vaøøo
moâiâ tröôøøng
™ Ñieåån hình cho loaïïi hôïïp chaáát naøøy laøø thuoáác tröøø saâuâ , 
dieäät coûû vaøø baûûo veää thöïïc vaäät
™ Ñöôïïc ñöa vaøøo moâiâ tröôøøng moäät caùùch tröïïc tieááp
™ Moäät nhoùùm khaùùc coùù khaûû naêngê gaâyâ oââ nhieãmã nöôùùc
ngaààm laøø caùùc dung moâiâ clo hoùùa.
™ Moäät loaïïi hoùùa chaáát ñöôïïc toåång hôïïp coùù ñoääc tính cao laøø
dioxin.
™ Coùù thôøøi gian baùùn phaânâ huûûy cao
Caáu truùc hoùa hoïc cuûa moät soá chaát dieät coân truøng thoâng duïng
Độc chất Thời gian bán phân hủy Môi trường 
DDT 10 năm Đất 
TCDD 9 năm Đất 
Atrazine 25 tháng Nước 
Benzoperylene (PAH) 14 tháng Đất 
Phenanthrene (PAH) 138 ngày Đất 
Carbofuran 45 ngày Nước 
Thôøi gian baùn phaân huûy cuûa moät soá chaát trong
moâi tröôøng
Söïï phaânâ huûûy sinh hoïïc caùùc chaáát trong moâiâ tröôøøng
Phaânâ huûûy Höõuõ sinh
Phaânâ huûûy
voââ sinh
Hoaïït ñoääng soááng cuûûa vi sinh vaäät
Loaïïi boûû
nguyeânâ töûû clo
Caéét caááu truùùc
maïïch voøøng
Caéét vaøø loaïïi boûû
chuoãiã carbon
Keáát quaûû: - Khoaùùng hoùùa hoaøøn toaøøn hôïïp chaáát
- Cung caááp naêngê löôïïng cho hoaïït ñoääng soááng cuûûa vi sinh vaäät
Con ñöôøøng phaânâ huûûy chaáát höõuõ cô toåång hôïïp
Ví duï veà chuyeån hoùa sinh hoïc TNT
Chuyeån hoùa sinh hoïc TNT trong ñaát
Ví duï veà chuyeån hoùa sinh hoïc dioxin
Coângâ ngheää xöûû lyùù sinh hoïïc
™ Ñaáát bò oââ nhieãmã coùù theåå xöûû lyùù sinh hoïïc baèèng 2 caùùch: 
in-situ vaøø ex-situ
Ñaáát bò oââ nhieãmã
Taïïi choãã
Troààng troïït
Laøøm phaânâ
UÛÛ ñoááng sinh hoïïc
In-situ
Laøøm thoaùùng sinh hoïïc
Phun hôi
Heää thoááng reãã
Troààng troïït
Laøøm phaânâ
UÛÛ ñoááng sinh hoïïc
Beåå sinh hoïïc
Ex-situ
In-situ
Ex-situ
UÛ ñoáng sinh hoïc
Xöû lyù
khí
Bôm
huùt
Maùy taùch
khí/nöôùc
Beå chöùa
döôõng chaát
OÁng phaân
phoái khí
Ñaát bò oâ
nhieãm
Nöôùc ngaàm
Raõnh caáp
döôõng chaát
X
ö
û
l
y
ù
l
a
ø
m
t
h
o
a
ù
n
g
s
i
n
h
h
o
ï
c
Xöûû lyùù ñaáát bò oââ nhieãmã baèèng thöïïc vaäät
™ Duøøng thöïïc vaäät ñeåå haááp thu chaáát gaâyâ oââ nhieãmã vaøø kim
loaïïi töøø ñaáát
™ Xöûû lyùù baèèng thöïïc vaäät bao goààm caùùc quaùù trình:
1. Taùùch chieáát baèèng thöïïc vaäät: loaïïi thaûûi chaáát oââ nhieãmã vaøø kim
loaïïi töøø ñaáát baèèng caùùch tích luõyõ vaøø phaânâ huûûy trong cô theåå
thöïïc vaäät
2. Hoùùa hôi baèèng thöïïc vaäät
3. Loïïc qua boää reãã
4. OÅÅn ñònh, chuyeåån hoùùa caùùc ñoääc chaáát thaøønh nhöõngõ chaáát ít ñoääc
hôn.
™ Xöûû lyùù baèèng thöïïc vaäät: Hieääu quaûû cao, reûû tieààn, chi phí
xaâyâ döïïng, vaään haøønh baûûo döôõngõ thaááp, ñöôïïc coààng
ñoààng chaááp nhaään
Xöû lyù baèng thöïc vaät
Bay hôi
Tích luõy
Phaân huûy
Haáp thu
Chaát oâ nhieãm
Phaân huûy sinh hoïc
Bôm As ñeán khoâng baøo
Giöõ phöùc hôïp As-thiol trong laù
Khöû arsenate thaønh arsenite
trong laù
Ngaên caûn quaù trình khöû
arsenate noäi baøo trong reã
Taêng khaû naêng haáp thu arsente
OÂ Â nhieãmã khoângâ khí vaøø
bieään phaùùp xöûû lyùù
Nguoàn EPA
Caùc con ñöôøng gaây oâ nhieãm khoâng khí
Caùc nguoàn gaây oâ nhieãm
khoâng khí trong nhaø
Huùt thuoác laù
gaây ung thö phoåi
Khí thaûûi vaøø bieään phaùùp xöûû lyùù
™ Khí thaûûi chöùùa caùùc hôïïp chaáát höõuõ cô bay hôi
(VOC), SO2, NOx, CFC, CO2, methane vaøø haïït
buïïi
™ Moäät phöông phaùùp xöûû lyùù VOC laøø loïïc sinh hoïïc, 
trong ñoùù VSV ñöôïïc söûû duïïng ñeââ phaânâ huûûy
VOC
™ Moäät soáá vi sinh coøøn ñöôïïc söûû duïïng ñeåå xöûû lyùù H2S 
sinh ra töøø quaùù trình ñoáát chaùùy nhieânâ lieääu hoùùa
thaïïch
Taùch nöôùc
Phaân phoái
nöôùc
Than 
hoaït tính
Doøng khí
chöùa VOC
Caáp vaø phaân
phoái nöôùc
Bôm hoaøn löu Thoaùt
nöôùc
Vaät lieäu loïc
sinh hoïc
Ngaên
chöùa buøn
Sô ñoàà moââ hình xöûû lyùù khí coùù VOC 
baèèng loïïc sinh hoïïc