Giáo trình Phương pháp thí nghiệm - Nguyễn Thị Lan
Tóm tắt Giáo trình Phương pháp thí nghiệm - Nguyễn Thị Lan: ...số hay số lần xuất hiện nhiều nhất trong dãy số quan sát, thí dụ nêu trên số mốt sẽ là 95cm 4.5.1.3. Số trung vị (Median - Me) Nếu sắp xếp số liệu theo trật tự từ nhỏ đến to thì trung vị là số đứng ở vị trí trung gian chia dãy số liệu làm 2 nửa bằng nhau. Thí dụ: Khảo sát số quả trên cây c...1)1(3)1)(1( 3)1(1)1)(1( +−+−− +−+−− = rttr rttrK Trong ví dụ này, ta cĩ. 63,1)110558)(124( )110558)(5(4)648120)(3( = − + =RE Vì bậc tự do của sai số là 15, số điều chỉnh K là [ ][ ] [ ][ ] 982,01)3(63)5)(3( 3)3(61)5)(3( = ++ ++ =K Và RE điều chỉnh là RE= K (RE) = (0,982)(1,6...--------------- 144 - Gieo đúng thời vụ vào tháng hai (g). Kết quả điều tra được ghi lại như bảng (8 - 10 ) Năng suất lạc tuỳ theo biện pháp kỹ thuật khác nhau, theo Vũ Cơng Hậu (phương pháp thống kê trong thí nghiệm nơng nghiệp. Nhà xuất bản nơng thơn 1974) Bảng 8 – 10. Số liệu hệ thố...
Nội dung tài liệu Giáo trình Phương pháp thí nghiệm - Nguyễn Thị Lan, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ons Ltd. 4. Nguyễn Văn Cương: Luận văn Tiến sĩ nơng nghiệp, 2004. 5. Kiều Xuân ðàm: Luận văn Tiến sĩ nơng nghiệp,2002. 6. Nguyễn Văn ðức: Mơ hình thí nghiệm nơng nghiệp. NXB Nơng nghiệp Hà Nội, 2002. 7. Goger Pitersen: Agricutural Field Experiments. Copyright by Merel Dekker Inc. 8. Nguyễn ðình Hiền: Giáo trình xác suất thống kê. NXB ðại học Sư phạm, 2004. 9. Jana Stavkova: Biomemtrika – Giáo trình của trường đại học BRNO (nguyên bản tiếng Séc), 1988. 10. Jaroslav Kubisec and Jaroslav Dufek: Statistika – Giáo trình của trường ðại học nơng nghiệp BRNO (nguyên bản tiếng Séc), 1978. 11. Jim Foler, Lou Cohen and Phil Jarvis: Pratical Statistical for Field Biology. Second Edition. Copyright 1988 by John & Wiley. 12. Ngơ Kim Khơi. Thống kê tốn học trong lâm nghiệp. Nhà xuất bản Nơng nghiệp, 1998. 13. Kwanchai A. Gomez & Arturo A. Gomez. Statistical Procedures for Agricultural Research. 2 nd Edition. Copyright 1984 by John Wiley & Sons, Inc. 14. Nguyễn Thị Lan: Xác định dung lượng mẫu cần thiết ở một số chỉ tiêu nghiên cứu đối với cây đậu tương. Tạp chí KHKTNN, Trường ðại học Nơng nghiệp I, tập I số 4/2003. 15. Nguyễn Thị Lan: Xác định dung lượng mẫu cần thiết ở một số chỉ tiêu nghiên cứu đối với cây lúa. Tạp chí KHKTNN, Trường ðại học Nơng nghiệp I, tập II số 4/2005. 16. Nguyễn Thị Lan: Xác định dung lượng mẫu cần thiết ở một số chỉ tiêu nghiên cứu trong thí nghiệm đồng ruộng với cây trồng cạn. Kết quả NCKH, Khoa Nơng học 1995 –1996, Trường ðại học nơng nghiệp I, NXB Nơng nghiệp, 1997. 17. Trần Kim Loang: Luận văn Tiến sĩ nơng nghiệp, 1997. 18. Chu Văn Mẫn. Ứng dụng tin học trong sinh học. Nhà xuất bản ðại học Quốc gia Hà nội, 2001 19. Rober G.D. Steed and Jame H. Torrie: Priciplea and Procedures of statistics. Copyright 1960 by the Mc Graw – Hill Book Company. 20. Lê Văn Tiến. Giáo trình lý thuyết xác suất và thống kê tốn học. Nhà xuất bản Nơng nghiệp, 1999. 21. Phạm Chí Thành, Phạm Tiến Dũng và Nguyễn Thị Lan: Biện pháp nâng cao độ chính xác của thí nghiệm đồng ruộng Việt Nam. Tuyển tập các cơng trình nghiên cứu KHKTNN, Trường ðại học Nơng nghiệp I. NXB Nơng nghiệp, 1996. 22. Phạm Chí Thành: Giáo trình Phương pháp thí nghiệm đồng ruộng. NXB Nơng nghiệp, 1998 23. Phạm Chí Thành, Phạm Tiến Dũng: Biện pháp nâng cao độ chính xác của thí nghiệm trên đất dốc. Tuyển tập các cơng trình nghiên cứu KHKTNN, Trường ðại học Nơng nghiệp I. NXB Nơng nghiệp, 1996. 15 24. Lê Văn Tiến. Giáo trình lý thuyết xác suất và thống kê tốn học. Nhà xuất bản Nơng nghiệp, 1999. 25. Ngơ Kim Khơi. Thống kê tốn học trong lâm nghiệp. Nhà xuất bản Nơng nghiệp, 1998 26. Chu Văn Mẫn. Ứng dụng tin học trong sinh học. Nhà xuất bản ðại học Quốc gia Hà nội, 2001. 27. Nguyễn Văn ðức. Mơ hình thí nghiệm trong nơng nghiệp. Nhà xuất bản Nơng nghiệp, Hà nội, 2002. 16 MỤC LỤC MỞ ðẦU CHƯƠNG I - ÐẠI CƯƠNG VỀ CƠNG TÁC NGHIÊN CỨU TRONG KHOA HỌC NƠNG NGHIỆP 1.1. Vai trị của cơng tác nghiên cứu khoa học nơng nghiệp................................................. 1.2. Các bước trong quá trình nghiên cứu khoa học nơng nghiệp 1.2.1. Thu thập thơng tin (Bước 1) .................................................................................. 1.2.2. Xây dựng giả thuyết khoa học (Bước 2) ................................................................ 1.2.3. Chứng minh giả thuyết khoa học (Bước 3) ............................................................ 1.2.4. Biện luận để rút ra kết luận và xây dựng lý thuyết khoa học (Bước 4) ................... 1.3. Các nhĩn phương pháp thí nghiệm trong nơng học ....................................................... 1.3.1. Nhĩm của các nghiên cứu trong phịng.................................................................. 1.3.2. Nhĩm các thí nghiệm trong nhà lưới ..................................................................... 1.3.3. Nhĩm phương pháp nghiên cứu trên đồng ruộng ................................................... CHƯƠNG II - THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM TRÊN ðỒNG RUỘNGError! Bookmark not defined. 2.1. Các yêu cầu của thí nghiệm đồng ruộng........................................................................ 2.1.1. Thí nghiệm đồng ruộng phải mang tính đại diện.................................................... 2.1.2. Yêu cầu về nguyên tắc sai khác duy nhất............................................................... 2.1.3. Thí nghiệm phải đạt độ chính xác quy định ........................................................... 2.1.4. Thí nghiệm phải cĩ khả năng diễn lại .................................................................... 2.1.5. Thí nghiệm phải được đặt trên những mảnh ruộng cĩ lịch sử canh tác rõ ràng ....... 2.2. Các loại thí nghiệm ngồi đồng ruộng ...................................................................... 2.2.1. Thí nghiệm thăm dị .............................................................................................. 2.2.2. Thí nghiệm chính thức .......................................................................................... 2.2.2.1. Theo số lượng nhân tố thí nghiệm.................................................................. 2.2.2.2. Chia theo thời gian nghiên cứu....................................................................... 2.2.2.3. Theo khối lượng nghiên cứu .......................................................................... 2.2.3. Thí nghiệm làm trong điều kiện sản xuất ............................................................... 2.3. Xây dựng chương trình thực hiện thí nghiệm................................................................ 2.3.1. Một số vấn đề liên quan đến xây dựng chương trình thí nghiệm 2.3.1.1. Các loại cơng thức trong thí nghiệm............................................................... 17 2.3.1.2. Xác định số lượng cơng thức trong một thí nghiệm........................................ 2.3.1.3. Một số chỉ tiêu kỹ thuật cĩ liên quan khi thiết kế thí nghiệm.......................... 2.3.2. Xây dựng nền thí nghiệm ...................................................................................... 2.3.3. Chọn đất thí nghiệm.............................................................................................. 2.3.3.1. Ðiều tra về địa hình........................................................................................ 2.3.3.2. Ðiều tra lý tính đất và hố tính đất ................................................................. 2.4. Xây dựng đề cương nghiên cứu .................................................................................... 2.4.1. Cơ sở để xây dựng đề cương ................................................................................. 2.4.2. Nội dung của đề cương nghiên cứu ....................................................................... CHƯƠNG III - TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM TRÊN ðỒNG RUỘNGError! Bookmark not defined. 3.1. Chia ơ thí nghiệm ......................................................................................................... 3.1.1. Xác định ranh giới khu thí nghiệm ........................................................................ 3.1.2. Xác định ranh giới lần nhắc lại .............................................................................. 3.1.3. Xác định ranh giới các ơ thí nghiệm ...................................................................... 3.1.4. Cắm biển tên các cơng thức và tên thí nghiệm....................................................... 3.2. Làm đất, bĩn phân và gieo cấy thí nghiệm.................................................................... 3.2.1. Làm đất................................................................................................................. 3.2.2. Bĩn phân cho thí nghiệm....................................................................................... 3.2.3. Gieo, cấy thí nghiệm ............................................................................................. 3.2.4. Chăm sĩc thí nghiệm............................................................................................. 3.3. Theo dõi thí nghiệm...................................................................................................... 3.3.1. Quan sát thí nghiệm .............................................................................................. 3.3.2. Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu....................................................................... 3.3.2.1. Chọn mẫu ngẫu nhiên .................................................................................... 3.3.2.2. Chọn mẫu phân bố đều .................................................................................. 3.3.3. Ðộ lớn của mẫu..................................................................................................... 3.4. Thu hoạch thí nghiệm................................................................................................... 3.4.1. Cơng tác chuẩn bị.................................................................................................. 3.4.2. Lấy mẫu định yếu tố năng suất và năng suất cá thể................................................ 3.4.3. Thu hoạch năng suất.............................................................................................. 3.4.4. Phương pháp điều chỉnh năng suất ơ thí nghiệm.................................................... CHƯƠNG IV - TỔNG KẾT SỐ LIỆU QUAN SÁT 18 4.1. Chỉnh lý số liệu quan sát4.1.1. Khái niệm về số liệu thơ và số liệu tinh......................... 4.1.1.1. Số liệu thơ ..................................................................................................... 4.1.1.2. Số liệu tinh .................................................................................................... 4.2. Phân loại số liệu ........................................................................................................... 4.2.1. Số liệu mang tính chất định lượng ......................................................................... 4.2.2. Số liệu mang tính định tính.................................................................................... 4.3. Kiểm tra số liệu nghi ngờ.............................................................................................. 4.4. Cách sắp xếp số liệu ..................................................................................................... 4.4.1. Với số liệu định lượng........................................................................................... 4.4.2. Số liệu mang tính định tính.................................................................................... 4.5. Các tham số đặc trưng của mẫu .................................................................................... 4.5.1. Các tham số đại diện về độ lớn của mẫu................................................................ 4.5.1.1. Số bình quân ( x ) ........................................................................................... 4.5.1.2. Số mốt (Mode)............................................................................................... 4.5.1.3. Số trung vị (Median - xMe) ............................................................................. 4.5.1.4. Số trung bình nhân (trung bình hình học) ( x g) ............................................... 4.5.2. Các tham số đại diện cho sự phân tán của mẫu ...................................................... 4.5.2.1. Phương sai mẫu ............................................................................................. 4.5.2.2. Ðộ lệch tiêu chuẩn mẫu (s)............................................................................. 4.5.2.3. Ðộ lệch tiêu chuẩn của số bình quân ( x s )....................................................... 4.5.2.4. Biên độ dao động của dãy số liệu (Range)...................................................... 4.5.2.5. Hệ số biến động (CV%) 4.6. Các tham số đặc trưng của đại lượng định tính.............................................................. 4.7. Một số quy tắc về làm trịn số trong tính tốn ............................................................... 4.7.1. Con số cĩ nghĩa..................................................................................................... 4.7.2. Cách làm trịn số (quy tắc xấp xỉ) .......................................................................... CHƯƠNG V - ƯỚC LƯỢNG 5.1. Ðặt vấn đề .................................................................................................................... 5.2. Các phương pháp ước lượng .................................................................................... 5.2.1. Ước lượng điểm .................................................................................................... 5.2.2. Ước lượng khoảng ................................................................................................ 5.3. Ước lượng giá trị trung bình của tổng thể ..................................................................... 19 5.3.1. Ước lượng trị số trung bình tổng thể khi dung lượng mẫu n là đủ lớn (n ≥ 30)....... 5.3.2. Ước lượng số trung bình quần thể khi n < 30......................................................... 5.4. Xác định dung lượng mẫu............................................................................................. 5.5. Ước lượng tần số của tổng thể (hay ước lượng tỷ lệ)..................................................... 5.5.1. Khi sự kiện A cĩ xác suất khơng gần 0 và 1 .......................................................... 5.5.1.1. Khi dung lượng n đủ lớn (n > 100)................................................................. 5.5.1.2. Khi dung lượng n < 100 (khơng đủ lớn) ......................................................... 5.5.2. Khi sự kiện A cĩ xác suất gần 0 hoặc gần 1........................................................... CHƯƠNG VI - KIỂM ðỊNH GIẢ THUYẾT THỐNG KÊ 6.1. Những khái niệm chung và ý nghĩa............................................................................... 6.2. Trường hợp hai mẫu độc lập......................................................................................... 6.2.1. Tiêu chuẩn U của phân bố tiêu chuẩn .................................................................... 6.2.2. Tiêu chuẩn t của phân bố Student .......................................................................... 6.3. Trường hợp hai mẫu liên hệ (khơng độc lập) ................................................................ 6.3.1. Khái niệm về mẫu liên hệ ...................................................................................... 6.3.2. Tiêu chuẩn t của Student ....................................................................................... 6.4. Kiểm định tính độc lập (kiểm định tính thuần nhất của các mẫu về chất) ...................... 6.4.1. So sánh 2 tỷ lệ (hay gọi là kiểm định 2 xác suất) ................................................... 6.4.1.1. Trường hợp 2 dung lượng mẫu đều đủ lớn ..................................................... 6.4.1.2. Trường hợp n < 100 (n1 hoặc n2 <100)........................................................... 6.4.1.3. Trường hợp hai sự kiện hiếm (hay xác suất bé) .............................................. 6.4.2. Kiểm tra tính thuần nhất của nhiều mẫu về chất (kiểm định nhiều xác suất) 6.5. Kiểm tra giả thuyết về hai phương sai........................................................................... CHƯƠNG VII - PHƯƠNG PHÁP SẮP XẾP CƠNG THỨC THÍ NGHIỆM VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ. 79 Mục tiêu.............................................................................................................................. Nội dung của chương: ......................................................................................................... 7.1. Các thí nghiệm một nhân tố. ......................................................................................... 7.1.1. Khái niệm: ............................................................................................................ 7.1.2. Các phương pháp sắp xếp và phân tích kết quả...................................................... 7.1.2.1. Thí nghiệm sắp xếp kiểu hồn tồn ngẫu nhiên (CRD)................................... 7.1.2.2. Thí nghiệm sắp xếp theo kiểu khối ngẫu nhiên đầy đủ (RCB). ....................... 7.1.2.3. Thí nghiệm sắp xếp kiểu ơ vơng la tin (Latin Square)..................................... 20 7. 2. Thí nghiệm hai nhân tố 7.2.1. Thiết kế theo kiểu khối ngẫu nhiên đầy đủ (RCB) 7.2.2. Thiết kế kiểu chia ơ lớn ơ nhỏ ( Split-plot) ............................................................ 7.3. Một số điều chú ý trước khi tiến hành phân tích phương sai.......................................... 7.3.1. Khi số liệu thí nghiệm bị mất ................................................................................ 7.3.1.1 Khi bị mất một số liệu..................................................................................... 7.3.1.2 Khi bị mất 2 ơ số liệu...................................................................................... 7.3.2. Chuyển đổi số liệu trước khi phân tích phương sai ................................................ Các câu hỏi ơn tập:.............................................................................................................. CHƯƠNG VIII - PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN Mục tiêu.............................................................................................................................. Nội dung bao gồm:.............................................................................................................. 8.1. Ðặt vấn đề .................................................................................................................... 8.2. Tương quan đường thẳng một biến số. .......................................................................... 8.2.1. Khái niệm và các đặc trưng của tương quan .......................................................... 8.2.2. Các ví dụ............................................................................................................... 8.2.2.1. Trường hợp dung lượng mẫu nhỏ (n < 30) ..................................................... 8.2.2.2. Trường hợp dung lượng mẫu lớn (n > 30) ...................................................... 8.3. Tương quan tuyến tính nhiều biến................................................................................. 8.3.1. Ý nghĩa của nghiên cứu tương quan nhiều yếu tố .................................................. 8.3.2. Hệ số hồi quy riêng và phương trình hồi quy phức. ............................................... 8.4. Phương pháp lập phương trình tương quan cho các đặc trưng chất lượng...................... CHƯƠNG IX - TỔNG KẾT THÍ NGHIỆM 149 9.1. Cách trình bày số liệu trong báo cáo khoa học ........................................................ 149 9.1.1. Phương pháp trình bày bằng bảng số liệu ........................................................ 149 9.1.2. Phương pháp dùng đồ thị và biểu đồ................................................................ 150 9.2. Phương pháp tổng kết và viết báo cáo kết quả thí nghiệm (kết quả nghiên cứu khoa học)............................................................................................................................... 152 9.2.1. Chỉnh lý số liệu, tính các tham số thống kê và xử lý thống kê kết quả thí nghiệm ................................................................................................................................. 153 9.2.2. Viết báo cáo khoa học ..................................................................................... 153 PHỤ LỤC 155
File đính kèm:
giao_trinh_phuong_phap_thi_nghiem_nguyen_thi_lan.pdf
