Bài giảng Thu thập thông tin thị trường

Thu thập thông tin thị trườngLoại thông tin thị trường nào cần thu thậpThu thập thông tin mang tính chọn lọc (chỉ thu thập thông tin cần thiết)Dựa vào các câu hỏi/vấn đề của người nông dânHiện giá rau cải ở xã là bao nhiêu?CungGiá cảCầuThông tin thị trường?:Đầu vàongười cung cấp vật tưLoại và chất lượng vật tưGiá vật tưV.vĐịa chỉYêu cầu (Ch.lượng, S.lượng)GiáThời gianV.vChi phí vận chuyểnCác câu hỏi về thị trường mà nông dân thường hỏiTôi nên sử dụng vật tư nào?Những cây trồng/sản phẩm mới nào cho thu nhập cao hơn?Giá mua vào hiện tại tại thị trường x của sản phẩm y là gì?Giá mua vào của công ty z là bao nhiêu?Ai là người mua sản phẩm w trong khu vực? Liệu tôi có địa chỉ của người đó không?Giá của ngành hàng y lúc trái vụ là bao nhiêu?Liệu tôi có nên dự trữ/lưu kho sản phẩm không? Lưu kho và bán thế nào?Giá của ngành hàng x trong năm sau tăng lên hay giảm xuốngCác loại thông tin thị trườngNhóm/loại thông tin thị trườngVí dụ cụ thể về thông tin1. Vật tưĐịa điểm và địa chỉ liên hệ của người/cơ quan cung cấp vật tưLoại và chất lượng của các loại vật tưGiá của các loại vật tư2. Nhu cầuĐộ lớn của thị trường địa phương, khu vực và quốc giaMức tăng trưởng và xu thế của cầuTính mùa vụ của cầu3. Người muaĐịa điểm và địa chỉ liên hệYêu cầu về số lượngCầu theo mùa vụYêu cầu về chất lượngNhững yêu cầu về đóng góiGiá muaCác điều kiện thanh toánCác dịch vụ hỗ trợ được cung cấp (vật tư, vốn, v.v)4. GiáGiá mua hiện tại tại các thị trường khác nhauSự khác nhau về giá giữa các loại sản phẩm và chất lượng của sản phẩmTính mùa vụ của giáSự dao động của giá giữa các vụXu thế giá5. Sự cạnh tranhCác khu vực cung cấp chínhChất lượng sản phẩm từ các khu vực khác nhauTính mùa vụ của các khu vực cung ứng khác nhauNhập khẩu6. Các chi phí marketingVận chuyểnPhí chợ/thuếCác loại phí không chính thức khácBài tập xác định loại thông tin thị trường cần thu thậpChia nhómMỗi nhóm xác định một sản phẩm/ngành hàngLiệt kê các câu hỏi thường gặp liên quan đến thị trường Ví dụ: Trồng giống nào?Lập danh mục các loại thông tin cần thu thập từ các câu hỏi đó: Một câu hỏi có thể cần thu thập nhiều thông tin khác nhau mới đủ trả lờiVí dụ: Các giống bắp hiện có trên thị trường; ưu nhược điểm của mỗi loại; yêu cầu sinh thái mỗi loại; v.vLập bảng “loại thông tin – ai biết”Loại thông tin – ai biếtTTLoại thông tin cần thu thập(Những) ai biết - cần hỏi ai1Vật tư đầu vào- Phân bónĐại lý vật tư nông nghiệp- Thuốc trừ sâuĐại lý vật tư nông nghiệp- GiốngCông ty giống cây trồng- 2Nhu cầu thị trường- Yêu cầu chất lượngCông ty X, khách hàng- Yêu cầu chế biến(như trên)- 3Người mua- Chú ý:Một câu hỏi: Có thể chỉ cần tìm hiểu một vấn đề để trả lờiCó thể cần tìm hiểu nhiều vấn đề:“Trồng giống nào?”:Các giống bắp hiện có trên thị trường; ưu nhược điểm của mỗi loại; Yêu cầu sinh thái mỗi loại; v.vCác nguồn thông tin thị trường chínhTruyền hìnhĐài phát thanhInternetNhà nghiên cứu thị trườngCán bộ khuyến nông khácBáo chíThương nhân và nhà chế biếnThành viên thị trườngThông tin thứ cấpBáo cáo, kết quả nghiên cứu (hội thảo)Thu thập thông tin từ các thành viên thị trườngCác công cụ áp dụngPhỏng vấn bán cấu trúcBảng kiểmQuan sát trực tiếpPhỏng vấn bán cấu trúcLà trao đổi mở xung quanh một số vấn đề hoặc chủ đề cụ thểCho phép thu thập thông tin một cách linh hoạt và chính xácXây dựng và thử nghiệm bảng kiểm trước khi phỏng vấn bán cấu trúcMột số gợi ý khi phỏng vấn bán cấu trúcThái độ thân thiện và thoải máiTiếp xúc bằng mắtHỏi các câu hỏi trực tiếp và rõ ràng. Tránh các câu hỏi mập mờ hoặc câu hỏi có nhiều phương án trả lời.Sử dụng các câu hỏi 5W (Cái gì, khi nào? ở đâu? Tại sao? Như thế nào? Và bao nhiêu để thăm dò thông tinTránh định hướng câu trả lời khi đưa ra câu hỏiMột số gợi ý khi phỏng vấn bán cấu trúcTránh đặt câu hỏi nhạy cảm trước khi bạn chắc chắn rằng bạn đã lấy được lòng tin của người cung cấp thông tinBày tỏ sự quan tâm và chú ý vào những gì người cung cấp thông tin đang nóiLàm cho người cung cấp thông tin nghĩ rằng họ là chuyên giaKhông ngắt lời khi họ đang nói và giữ yên lặng để khuyến khích họLàm rõ thông tin khi cần thiếtDiễn giải lại thông tin để đảm bảo bạn hiểu đúng thông điệp từ người cung cấp thông tinMột số gợi ý khi phỏng vấn bán cấu trúcĐặt câu hỏi khi bạn nghi ngờ về độ chính xác của thông tin (ví dụ: đưa ví dụ về các thông tin đối lập thu thập được từ các nguồn khác)Ghi chép các thông tin hoặc ghi âm cuối buổi phỏng vấnTránh phỏng vấn, thảo luận dài (không nên kéo dài quá 30 phút). Thành viên thị trường là những người rất bậnTạo cơ hội cho người cung cấp thông tin đưa ra các câu hỏi (lúc ban đầu, trong và sau khi phỏng vấn)Kỹ năng phỏng vấnKỹ năng phỏng vấnCái gì? Như thế nào? Tại sao? Ai?Bảng kiểmLà danh sách các vấn đề và câu hỏi hướng dẫn trong quá trình phỏng vấn bán cấu trúcBảng kiểm giúp người phỏng vấn nhớ các nội dung chính cần thảo luậnCần chuẩn bị các bảng kiểm khác nhau cho các thành viên thị trường khác nhauVí dụ về bảng kiểmBảng kiểm (Thương lái giống bắp tại huyện)Các giống bắp và chất lượngCác giống bắphiện có ở chợChất lượng các giống ngô tại chợĐiểm mạnh và điểm hạn chế của mỗi loại giống Bán giống Các giống bắp được mua và bánLượng giống ngô được mua và bán(đối với mỗi loại giống khác nhau)Xu thế bán của mỗi loại giống và các lý doXu thế bán và giá trong tương lai, các lý doCác điều khoản/điều kiện đi kèm với việc bán giốngNgười cung cấp giống Những người cung cấp giống và địa điểm của họNhững thay đổi về người cung cấp giống trong 3 năm qua (số lượng, địa điểm, lượng mua và bán), các lý doCác vấn đề trong cung cấp giốngCác cản trở và các cơ hội Những cản trở chính đối với việc phát triển kinh doanh hạt giốngCác giải pháp cho các vấn đề nàyCác cơ hội chính để phát triển kinh doanh hạt giốngNhững yếu tố đóng góp/tạo điều kiện cho sự phát triển nàyNhững đề xuất giúp người nông dân tăng cường sự tiếp cận tới nguồn giốngBài tập xây dựng bảng kiểmChọn ít nhất 2-3 thành viên thị trường nhóm bạn sẽ phỏng vấnDựa trên nhu cầu thông tin đã xác định, xây dựng bảng kiểm cho mỗi loại thành viên thị trường đã lựa chọn.Thời gian: 30 phútVật liệu: Giấy AoQuan sát trực tiếpThu thập các thông tin định tính thông qua quan sátCòn được dùng để kiểm chứng thông tinLiên hệ và gặp gỡ các thành viên thị trườngLiên hệ trước với các thành viên thị trường bằng điện thoại, email hoặc giấy giới thiệu.Giới thiệu về bản thân mình, giải thích mục đích và thông báo thời gian cần phỏng vấnCó thể tiếp cận và phỏng vấn tại chỗ mà không cần liên hệ. Gặp gỡ tại chợ, tại nhà hoặc cơ sở sản xuấtTại nhà hàng, quán nướcQua điện thoại, email (khi đã có mối quan hệ tốt)Kiểm chứng thông tin thu thập được từ các thành viên thị trườngÁp dụng phương pháp tam giác Hỏi nhiều thành viên thị trường khác nhau.Thăm dò sâu hơn trong trường hợp thông tin sai lệch để loại bỏ thông tin sai.Áp dụng phương pháp quan sát Nhu cầu thị trường ổn địnhNhu cầu thị trường tăngNhu cầu thị trường giảm so với 5 năm trướcCác nguồn thông tin thứ cấpBáo chí, tạp chí và bản tin định kỳCác bản tin thị trường và giá cảTruyền hìnhTruyền thanhInternetBáo chí, tạp chí và bản tin định kỳLướt qua các tờ báo, tạp chí và các bản tinChú ý tới các chuyên mục về nông lâm nghiệpĐánh dấu các thông tin thị trườngXem xét mối liên quan giữa các thông tin đó với người nông dân trong khu vực của bạnGhi chép tất cả các thông tin/số liệu định lượng và định tính vào các bảng biểu.Trung tâm thông tin Thương Mại Việt Nam, Bộ thương mạiBản tin thị trường (ra hàng ngày)Bản tin vật tư nông nghiệp (ra hàng ngày)Bản tin thương mại trong nước (ra hàng ngày)Bản tin thương mại trong nước (ra hàng tuần)Bản tin thương mại quốc tế (3 số/tháng)Viện nghiên cứu thị trường, giá cả, Bộ tài chínhViện nghiên cứu hoa quả phía namThông tin về thị trường hoa quả (ra hàng tháng)Sở Nông nghiệp tại các tỉnhGiá cả thị trường nông sản AnGiang (hàng ngày)Thông tin thị trường Nông nghiệp Việt Nam (hàng ngày):ông tin thị trường các sản phẩm nông lâm nghiệp tỉnh Lào Cai (ra hàng tuần)Các bản tin thị trường và giá cảTruyền hìnhMột số chương trình truyền hình có liên quan tới thị trườngGiá cả thị trường Vĩnh Long được phát mỗi buổi trưa“Thị trường 24 giờ”: Thứ hai đến thứ sáu lúc 12.20 trưa và 6.45 chiều, VTV1“ Làm giàu không khó” Thứ hai đến thứ sáu lúc 12.30 trưa; VTV1“Bản tin định kỳ về dân tộc miền núi” lúc 3.30 chiều, VTV1Truyền thanhMột số chương trình phát thanh có liên quan tới thị trường“Nông nghiệp và Nông thôn”: Từ Thứ Hai đến Thứ Sáu lúc 5:30–5:50 sáng và 1:05–1:25 chiều; VOV1 và VOV2.“Bản tin ngắn: Thời tiết và Giá cả”: Thứ Hai đến thứ Sáu lúc 7:25–7:30 sáng và 1:05–1:25; VOV1 và VOV2.“Doanh nghiệp và Doanh nhân”: Từ Thứ Hai đến Thứ Sáu lúc 11:05–11:20 sáng và 7:05–7:20 chiều.; VOV1 và VOV2.“Hội nhập kinh tế thế giới”: Thứ ba đến thứ năm lúc 11:05–11:20 sáng và 7:05–7:20 chiều.; VOV1 và VOV2.“Bản tin giá cả thị trường”: hàng ngày lúc 4:00–4:05 chiều; VOV1 và VOV2.InternetThành lập thư mục trong máy tính có tên “thông tin thị trường”Tạo các thư mục con trong thư mục này với các chủ đề khác nhau (ví dụ: theo tên ngành hàng, cung cấp vật tư, thương nhân, cơ sở chế biến, v.v)Sử dụng công cụ tìm kiếm để tìm thông tin cần bằng các từ chìa khoá (ví dụ: giá lạc, thị trường ngô, trâu bò, v.v)Lưu các bài viết có nội dung liên quan vào thư mục thích hợpĐánh dấu các thông tin và số liệu liên quan, ghi lại vào các bảng biểu thích hợp.InternetNên sử dụng công cụ tìm kiếm www.google.com.vn bằng cách sử dụng từ các từ chìa khóaDanh s¸ch c¸c trang web cã liªn quanCổng thông tin của Bộ NN&PTNT ( web xúc tiến kinh doanh của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (òng thông tin An toàn lương thực của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ( Bộ Thương Mại (ản tin thị trường rau quả (CIRAD/AVRDC/MARD) (ạp chí Marketing và Sản xuất (àm kinh doanh với Viet Linh (ễn đàn trực tuyến về nông nghiệp (CIFPEN và VNMedia) (ễn đàn trực tuyền về Nông nghiệp (Đại học Cần Thơ) ( thông tin của nông dân (Diễn đàn trao đổi trực tuyến) (“Thị trường 24 giờ” ( web về thị trường ngành hàng nông nghiệp (ực hành thu thập thông tin từ InternetYêu cầuRà soát các thông tin cần thu thậpTạo thư mục có tên “thông tin thị trường” với các thư mục con có các chủ đề khác nhau (theo nhu cầu thông tin cần thu thập).Sử dụng công cụ tìm kiếm để tìm kiếm các thông tin cần thu thập.Lưu các bài có thông tin liên quan vào thư mục tương ứngĐánh dấu các thông tin thị trường có liên quan.Thời gian: 120 phútVật liệu: đĩa mềm hoặc USBĐịa điểm: Cửa hàng internet