Giáo trình Thu hoạch vè bảo quản điều - Mã số MĐ 05: Nghề kỹ thuật trồng điều

 kích cỡ hạt, căn cứ trọng lƣợng hạt khi còn tƣơi chia làm 3 loại: 
+ Loại lớn : ≤ 170 hạt/kg 
18 
+ Loại trung bình : 170 – 190 hạt/kg 
+ Loại nhỏ : >190 – 210 hạt/kg 
2. Làm sạch hạt và bảo quản 
Điều đƣợc phơi nắng trên nền xi măng sạch đến khi đạt độ ẩm thích hợp 
<11%. Sau đó, đóng vào bao và mang vào bảo quản trong kho theo từng lô riêng 
biệt, để chờ đƣa vào sản xuất. Tiêu chuẩn chất lƣợng hat sau khi phơi khô nhập 
kho phải đạt độ ẩm ≤ 10% (đo lúc nguội), hạt không hoàn toàn ≤ 3%; không có 
đất cát, hạt non và hạt sâu thối. 
Điều nguyên liệu đƣợc giữ trong điều kiện khô thoáng, nhằm tránh trƣờng 
hợp bị hƣ hỏng, bội nhiễm vi sinh vật gây bệnh (vi khuẩn, nấm mốc). Yêu cầu 
vệ sinh chung: sân phơi phải sạch tạp chất (không có rác thải), phƣơng tiện và 
kho bảo quản hợp vệ sinh – khô thoáng. Ngoài ra, trong thời gian lƣu kho sẽ tiến 
hành hun trùng, khi có nghi ngờ côn trùng phát triển trong nguyên liệu. 
Độ ẩm hạt còn cao khi bảo quản dễ bị nấm mốc hoặc lên men làm hỏng 
chất lƣợng của nhân, vì trong nhân điều chứa nhiều chất béo nên rất kỵ nƣớc. 
Biểu hiện thấy rõ là màu trắng của nhân bị chuyển sang màu vàng theo thời gian 
bảo quản. chất lƣợng nhân điều khi đƣa vào chế biến đánh giá theo tỷ lệ màu 
sắc. Nhân điều vàng giá xuất khẩu giảm 20 – 30% so với nhân trắng cùng cấp. 
3. Phân cỡ hạt 
Khâu “phân cỡ” có một ý nghĩa nhất định trong việc sàng lọc sơ bộ hạt 
điều theo các cỡ A, B, C, Dđể sau này tiện cho việc cắt tách và loại bỏ tạp 
chất nhƣ đất, đá, rác lẫn trong Điều. Sau khi đƣợc phân cỡ, Điều sẽ đƣợc chứa 
vào các bao và để theo lô. 
4. Rang (hấp hạt) 
Tùy theo dây chuyền công nghệ từng nhà máy có thể áp dụng phƣơng 
pháp rang hoặc hấp nhƣng mục đích của công đoạn này nhằm làm cho giữa lớp 
vỏ xốp và vỏ lụa tách rời nhau, thuận tiện cho việc tiến hành cắt tách và thu hồi 
đƣợc dầu vỏ. 
4.1. Rang hạt 
Trƣớc khi rang phải qua giai đoạn làm ẩm. Mục đích làm cho hạt khi 
rang không bị cháy và chín đều. Hạt tƣơi đƣợc tƣới nƣớc để đạt độ ẩm tối ƣu 18-
25% và giữ ẩm trong 24-48 giờ. Khi làm ẩm cần chú ý: 
- Nƣớc không đƣợc xuyên qua lớp vỏ trong. 
- Nƣớc phải không chứa chất sắt vì sẽ tạo ra các vết màu nâu trên nhân 
hạt. 
Có 2 phƣơng pháp rang đƣợc áp dụng là: 
+ Rang trong thùng quay: Hạt cho vào 1 thùng nung đỏ và quay đƣợc. 
Do sức nóng của thùng dầu trong vỏ hạt rỉ ra sẽ bốc cháy và duy trì nhiệt độ 
19 
rang hạt 130o – 140oC. Thùng đƣợc quay trong 2-3 phút với phƣơng pháp này 
có ƣu điểm là mức độ tróc vỏ và tỉ lệ nhân thu hồi khá cao. 
Nhƣợc điểm: Không thu hồi đƣợc dầu vỏ. 
Hình MĐ5-08: Máy rang hạt điều CY- 
+ Rang trong dầu: Cho hạt đã đƣợc làm ẩm vào trong nồi chứa dầu vỏ 
đun nóng 190-200oC. Hạt đƣợc chuyền bằng băng chuyền đi qua nồi dầu trong 
1-3 phút. Nồi dầu đƣợc đặt trên bệ gạch và đƣợc đun bằng vỏ hạt điều. Trong 
dầu nóng làm dầu vỏ thoát ra và đƣợc thu hồi. 
Sau đó cho hạt qua một máy ly tâm để thu hồi dầu còn sót. Cuối cùng 
trộn hạt với tro củi và đƣa đi bóc vỏ. 
Phƣơng pháp này có ƣu điểm là thu hồi đƣợc dầu vỏ, khống chế đƣợc 
nhiệt độ, thời gian tắm dầu một cách tự động. 
4.2. Hấp hạt 
- Điều đƣợc đƣa vào lồng hấp gia nhiệt, thông thƣờng lƣợng điều mỗi 
lần hấp 1.600 kg – 2.500 kg, ở áp suất 0,7 kg/cm
3
 – 2,0 kg/cm
2
, thời gian hấp từ 
20 đến 50 phút (tuỳ theo nguyên liệu). 
- Sau đó hàng đƣợc đƣa ra băng tải xuống nền làm nguội, sau khi làm 
nguội sẽ đƣa vào các khay đựng hàng. 
5. Cắt vỏ và tách nhân 
Vỏ ngoài đƣợc tách bằng dao chuyên dụng hoặc bằng máy đòi hỏi ngƣời 
công nhân phải khéo léo, chính xác tránh phạm đến lớp nhần hoặc vỡ nhân. Yêu 
cầu công nhân tham gia sản xuất phải đảm bảo yêu cầu hợp vệ sinh, sức khoẻ; 
nhà xƣởng - dụng cụ sản xuất cũng phải tuyệt đối vệ sinh. 
Các sản phẩm cần đƣợc phân biệt với nhau thông qua lô hàng của nhà cung 
ứng (theo ngày tháng và mã số sản phẩm phân cỡ). 
Chú ý dầu vỏ ăn mòn da tay nên phải có phƣơng tiện bảo vệ nhƣ đeo găng 
tay, thoa tro hay đất sét. 
20 
6. Sấy 
Sau khi tách vỏ ngoài hạt phải đƣợc sấy để giảm độ ẩm của nhân và dễ 
tróc lớp vỏ trong. 
Nhiệt độ sấy không khí nóng là 70-100oC lúc đầu, khi ra lò 40-70oC. 
Thời gian sấy 11 ± 2 giờ. 
Độ ẩm của nhân sấy khô còn 2-4,5%. 
Sản phẩm sau khi sấy đƣợc cho vào các thùng, chuyển sang khâu bóc vỏ 
lụa bằng băng tải. 
7. Bóc vỏ lụa 
Tỷ lệ vỏ trong chiếm 5% trong hạt điều là nguồn chứa tanin khá cao. 
Bóc vỏ lụa có thể làm thủ công hoặc cơ giới, yêu cầu là không đƣợc làm 
bể vỡ và cạo gọt nhân quá mức quy định. Bóc vỏ lụa bằng cách thủ công tuy 
năng suất lao động thấp (1 lao động làm 8 giờ lột 7 – 10kg nhân) nhƣng hạt ít bị 
vỡ. Bóc vỏ lụa bằng cơ giới tuy năng suất cao nhƣng số nhân bị vỡ cao hơn lột 
thủ công, số nhân hoàn toàn sạch vỏ chỉ chiếm 70 – 80%, số còn lại vẫn phải 
bóc bằng tay. 
Sau khi bóc xong, sản phẩm nhân hạt điều sẽ mang dáng hình tựa vầng 
trăng khuyết, với màu trắng đục mỹ miều. 
8. Chuẩn bị đóng gói sản phẩm 
8.1. Phân loại cỡ hạt 
Việc “phân loại” để đƣa các sản phẩm về cùng một cỡ - màu, đồng thời 
loại bỏ 
một phần tạp chất có trong sản phẩm. Công nhân tiến hành phân loại theo màu 
sắc và kiểm tra lại theo cỡ hạt theo tiêu chuẩn AFI, hoặc theo mẫu yêu cầu của 
khách hàng. 
8.2. Hun trùng 
Khâu “hun trùng” có ý nghĩa: nhằm tăng thời gian bảo quản sản phẩm; 
tiêu diệt và ngăn ngừa sự phát triển của côn trùng trong sản phẩm. Do đó, sản 
phẩm đƣợc xông hơi bằng hoá chất PH3 và tuân thủ tuyệt đối theo tham chiếu 
SSOP, có nhƣ vậy sản phẩm mới đƣợc an toàn tuyệt đối. 
8.3. Dò kim loại 
Là công đoạn loại bỏ các kim loại trong sản phẩm có khả năng gây nguy 
hiểm cho ngƣời sử dụng. Các bao sản phẩm theo từng lô đƣợc để lên băng 
chuyền đi qua máy dò kim loại. 
9. Đóng thùng – ghi nhãn 
Để bảo quản sản phẩm đƣợc tốt, tăng tính cảm quan. Hạn chế sự phát 
triển của vi sinh vật gây bệnh, hạn chế côn trùng xâm nhập thì đòi hỏi sản phẩm 
21 
sau khi xông hơi, cần đƣợc đóng vào các túi PE và hút chân không 
Nhân thành phẩm đƣợc đóng vào các thùng thiếc 10 kg. Dùng khí CO2 để 
dẫn không khí ra và đóng thùng trong khí CO2 để tránh ẩm mốc, vi sinh vật xâm 
nhập gây hại. Quy trình hút không khí ra khỏi thùng và thay bằng khí Ni tơ hay 
CO2 tùy theo yêu cầu của khách hàng. 
Thông tin trên các thùng sản phẩm, trƣớc khi chuyển giao vào kho sản 
phẩm cụ thể gồm: tên sản phẩm, trọng lƣợng tịnh (net weight), tổng trọng lƣợng 
(gross weight), tên và địa chỉ của nhà sản xuất, sản phẩm của Việt Nam, mã số 
sản phẩm. 
2. Thu hồi các sản phẩm phụ: 
Ngoài sản phẩm chính là nhân hạt điều, vỏ hạt điều còn chứa 1 lƣợng dầu 
khá cáo và rất có giá trị trong các ngành công nghiệp vì vậy phải trích xuất dầu 
từ vỏ bằng nhiều cách nhƣ: 
- Trích xuất bằng dầu nóng. 
- Trích xuất bằng máy ép. 
- Trích xuất bằng dung môi. 
3. Thiết bị và máy móc 
Hình MĐ5-09: Máy bóc vỏ ngoài hạt điều 
22 
Hình 5.12: Máy phân loại hạt điều 
Hình 5.10: Máy 
bóc vỏ lụa hạt 
điều 
Hình 5.11: Bóc 
vỏ lụa bằng tay 
23 
Hình 5.13: Máy sấy hạt Hình 5.14: Máy sàng lọc hạt bụi 
B. Câu hỏi, bài tập thực hành 
1. Các sản phẩm chính của nhà máy chế biến điều là gi? 
2. Viết bản thu hoạch về quy trình chế biến sau khi tham quan nhà máy 
chế biến điều. 
C. Ghi nhớ 
- Chú ý nghe ngƣời hƣớng dẫn và ghi chép đầy đủ. 
- Cần thấy đƣợc công tác tổ chức chế ở thực tiễn. 
- Rút ra đƣợc bài học thực tế sản xuất. 
24 
HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. Vị trí, ý nghĩa và vai trò của mô đun 
- Vị trí: Mô đun Thu hoạch và bảo quản hạt điều đƣợc bố trí học sau cùng 
sau khi đã học xong các mô đun MĐ01, MĐ02, MĐ03, MĐ04 của chƣơng trình 
dạy nghề trình độ sơ cấp nghề Trồng điều. 
- Tính chất: Mô đun đƣợc bố trí giảng dạy tích hợp giữa lý thuyết và thực 
hành kỹ năng thu hái bảo quản, bài học cuối bố trí thực hành dạng tham quan 
kiến tập tại cơ sở. 
II. Mục tiêu mô đun 
- Hiểu đƣợc giá trị các sản phẩm cây điều và các yếu tố ảnh hƣởng 
- Trình bày đƣợc các bƣớc trong quá trình thu hái, sơ chế và bảo quản hạt 
điều; 
- Xác định đƣợc thời điểm thu hoạch, phƣơng pháp thu hái, sơ chế và bảo 
quản. 
- Tuân thủ đúng các thao tác kỹ thuật. 
- Đảm bảo an toàn trong lao động và vệ sinh môi trƣờng 
III. NỘI DUNG CHÍNH CỦA MÔ ĐUN 
Mã 
bài 
Tên bài 
Loại 
bài 
dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian (giờ) 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
MĐ05- 
1 
Các sản phẩm 
chế biến từ cây 
điều 
Lý 
thuyết 
Phòng 
học 
4 2 2 
MĐ05-
2 
Thu hoạch và bảo 
quản hạt điều 
Tích 
hợp 
Phòng 
học, 
vƣờn 
điều, 
nhà kho 
13 3 8 2 
MĐ05-
3 
Giới thiệu quy 
trình chế biến 
nhân hạt điều 
Tích 
hợp 
Phòng 
học, 
Nhà 
máy chế 
biến 
điều 
10 4 4 2 
Kiểm tra hết mô đun 2 2 
Cộng 29 9 14 6 
* Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vào giờ thực hành. 
25 
IV. HƢỚNG DẪN THỰC HIỆN BÀI TẬP, BÀI THỰC HÀNH 
BÀI 1: 
CÁC SẢN PHẨM CHẾ BIẾN TỪ CÂY ĐIỀU 
Mục tiêu 
Sau khi thực hành học sinh có thể nhận biết đƣợc một số sản phẩm đƣợc 
chế biến từ hạt điều 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm. 
Mổi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1 Công việc của giáo viên 
Hƣớng dẫn 
Làm mẫu 
Kiểm tra nhắc nhở 
2.2 Công việc học sinh 
- Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện nhận diện các sản phẩm mà giáo 
viên hƣớng dẫn 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội 
dung các 
bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Công tác 
chuẩn bị 
- Chuẩn bị các dụng cụ 
cần thiết của bài nhƣ 
bàn đặt mẫu, các khay... 
- Chuẩn bị một số mẫu 
sản phẩm thông dụng ... 
- Các dụng cụ dễ sử 
dụng. 
- các mẫu sản phẩm 
mang tính đặc trƣng 
của các sản phẩm 
thông mà đƣợc bàn 
ở thị trƣờng 
- Bàn, khay 
đựng sản 
phẩm 
- phƣơng 
tiện di 
chuyển 
2 - Tiến 
hành 
nhận 
diện 
- Hƣớng dẫn quan sát 
đặc điểm, màu sắc, mã 
mẫu đóng gói sản phẩm 
mẫu 
- Nhận dạng đƣợc 
đặc điểm hình thái 
các giống chống 
bệnh 
- nhận diện từng đặc 
điểm 
- Ghi chép cẩn thận 
- Sổ, giấy 
bút 
Bàn, khay 
đựng  
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: thực hiện trong phòng 
Qui trình thực hiện 
Phiếu thực hành 
Phiếu đánh giá sản phẩm 
Giấy bút ghi chép 
Các loại dụng cụ đựng mẫu sản phẩm 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
26 
Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời 
V. NHỮNG LỔI THƢỜNG GẶP 
Dụng cụ chuẩn bị thiếu . 
Mẫu vật chƣa thông dụng 
Màu sắc mô tả chƣa đặc trƣng 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Nêu đƣợc các sản phẩm chính 
từ cây điều; 
- Hiểu đƣợc giá trị dinh dƣỡng và 
giá trị kinh tế từ nhân hạt điều; 
- Đánh giá kiến thức lý thuyết thông qua 
các bài kiểm tra viết hoặc kiểm tra trắc 
nghiệm trong mô đun, thang điểm 10 
- Nhận biết đƣợc các dạng sản 
phẩm hạt điều 
- Đánh giá kết quả thực hành thông qua 
hệ thống các bài tập thực hành trong từng 
bài dạy và các bài tập thực hành của bài, 
thang điểm 10 
27 
Bài 2: 
THU HÁI ĐIỀU 
Mục tiêu 
Sau khi thực hành học sinh có thể: 
- Xác định đúng đô ̣chín của trái. 
- Thực hiện thu hái đúng kỹ thuật. 
- Tuân thủ đúng yêu cầu kỹ thuật, cẩn thận, tỷ mỉ, chính xác. 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm. 
Mổi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1 Công việc của giáo viên 
Hƣớng dẫn 
Làm mẫu 
Kiểm tra nhắc nhở 
2.2 Công việc học sinh 
Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các bƣớc theo giáo viên hƣớng dẫn 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội 
dung các 
bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Công tác 
chuẩn bị 
- Chuẩn bị các dụng cụ 
cần thiết của bài nhƣ 
rổ, thúng, quang gánh, 
sào(bồng), phƣơng tiện 
vận chuyển... 
- Chuẩn bị một số mẫu 
quả điều chín đúng độ 
chín ...; vƣờn điều 
- Các dụng cụ dễ sử 
dụng. 
- các mẫu điều chín 
phải đặc trƣng theo 
từng giống 
- Vƣờn điều chín 
đúng độ thu hoạch 
- rổ, thúng, 
quang gánh, 
sào(bồng) 
có mấu 
- phƣơng 
tiện vận 
chuyển 
2 - Xác 
định độ 
chín của 
trái 
- Quan sát các đặc điểm 
sau của trái: 
Màu sắc, độ bóng, độ 
mọng 
- Chú ý mùi hƣơng 
- Màu sắc đặc trƣng 
của từng giống 
- Da trái bóng 
- Trái mọng nƣớc 
- Mùi thơm đặc 
trƣng của trái điều 
chín 
- Sổ, giấy 
bút 
3 - Thu 
hoạch 
- Thu hoạch trên cây 
- Thu nhặt dƣới đất 
- Hái không sót, 
đúng độ chín, không 
làm gẫy cành rụng 
lá 
- Nhặt không sót, 
không lẫn tạp chất 
- Rổ, thúng, 
quang gánh, 
sào, phƣơng 
tiện vận 
chuyển 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
28 
Địa điểm: thực hiện ngoài đồng 
Qui trình thực hiện 
Phiếu thực hành 
Phiếu đánh giá sản phẩm 
Giấy bút ghi chép 
Các loại dụng cụ đựng mẫu vật và thu hái 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời 
V. NHỮNG LỔI THƢỜNG GẶP 
Dụng cụ chuẩn bị thiếu . 
Hái không đúng đúng độ chín 
Hái sót, làm gẫy cành, rụng lá 
Nhặt không hết 
Nhặt lẫn tạp chất 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
 Đánh giá qua quan sát, theo dõi, chấm điểm trên các phiếu thực hành. 
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ. 
- Xác định đƣợc đúng độ chín trái. 
- Thu hái đúng độ chín 
- Thu nhặt lẫn tạp chất cho phép dƣới 5% 
- Đáp ứng đúng yêu cầu các bƣớc thực hành. 
Tiêu chuẩn đánh gía: 
Trong 5 tiêu chí nếu hoàn thành 3 tiêu chí là đạt (trong đó có tiêu chí xác 
định đƣợc đúng độ chín của trái) 
29 
Bài 3: 
BẢO QUẢN HẠT ĐIỀU 
Mục tiêu 
Sau khi thực hành học sinh có thể: 
- Thực hiện làm sạch phần thịt dính ở cuống hạt. 
- Xác định đƣợc mức độ khô của hạt theo phƣơng pháp thủ công. 
- Bảo quản hạt theo đúng yêu câu kỹ thuâṭ. 
- Tuân thủ đúng yêu cầu kỹ thuật, cẩn thận, tỷ mỉ, chính xác. 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm. 
Mổi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1 Công việc của giáo viên 
Hƣớng dẫn 
Làm mẫu 
Kiểm tra nhắc nhở 
2.2 Công việc học sinh 
Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các thao tác mà giáo viên hƣớng dẫn 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội 
dung các 
bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, trang 
bị 
1 Công tác 
chuẩn bị 
- Chuẩn bị các dụng 
cụ cần thiết của bài 
nhƣ: dụng cụ làm 
sạch hạt, rửa hạt, 
sàng, vị trí phơi hat 
- Chuẩn bị bao bì 
đựng, kho bảo quản 
... 
- Các dụng cụ dễ sử 
dụng. 
- Sân phơi sạch sẽ 
- Sàng lỗ 1cm 
- Kho bảo quản đúng 
yêu cầu 
- Rổ, lƣới rửa, 
sân phơi, sàng, 
kho bảo quản 
2 - Làm 
sạch và 
phơi 
nắng 
- Làm sạch phần thịt 
quả dính ở cuống 
hạt 
- Xác định độ khô 
của hạt đúng quy 
định - Loại bỏ tạp 
chất dùng sàng (lổ 
sàng 1 cm) 
- Phân loại sơ bộ 
theo 3 loại kích 
thƣớc và trọng 
lƣợng: lớn, trung 
bình và nhỏ, cũng 
- Không còn phần thịt 
quả ở cuống hạt 
- Hạt đúng độ 
khô(bấm móng tay 
vào vỏ hạt không có 
vết) 
- Loại bỏ sạch tạp 
chất, hạt lép, hạt sâu 
bệnh 
- Phân đúng 3 cỡ hạt 
theo kích thƣớc và 
trọng lƣợng 
- Sổ, giấy bút 
- Rổ, lƣới làm 
sạch, sàng  
30 
nhƣ loại bỏ các hạt 
xấu, lép sâu bệnh 
3 - Bảo 
quản 
- Bảo quản hạt khô 
- Bảo quản trái 
tƣơi(kho lạnh) 
- Sử dụng thuốc bảo 
quản 
- Xếp ngay ngắn, 
theo hàng 
- Vệ sinh kho sạch sẽ 
- Điều chỉnh nhiệt độ 
đúng yêu cầu 
- Pha thuốc đúng 
nồng độ, phun đúng 
quy định 
- Kho bảo 
quản: hạt khô, 
Kho lạnh bảo 
quản: quả tƣơi 
- Bao bì, 
thùng gỗ 
- Nhiệt kế 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: thực hiện trong phòng 
Qui trình thực hiện 
Phiếu thực hành 
Phiếu đánh giá sản phẩm 
Giấy bút ghi chép 
Các loại dụng cụ đựng mẫu vật 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời 
V. NHỮNG LỔI THƢỜNG GẶP 
Dụng cụ chuẩn bị thiếu . 
Làm không sạch hết thịt quả 
Xác định độ khô của hạt không đúng 
Xếp trong kho chƣa ngay ngắn 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Đánh giá đúng đô ̣chín của trái - Đánh giá kiến thức tích hợp giữa lý 
thuyết và thực hành thông qua các bài 
kiểm tra viết hoặc kiểm tra trắc nghiệm 
và bài thực hành trong mô đun, thang 
điểm 10(lý thuyết 5 điểm-TH 5điểm) 
- Chọn lựa biện pháp thu hái 
thích hợp 
- Thu hái đúng kỹ thuật 
- Đánh giá kết quả thực hành thông qua 
hệ thống các tiêu chí của bài tập thực 
hành, thang điểm 10(lựa chọn phƣơng 
pháp hái 3 điểm-thu hái 7 điểm) 
- Bảo quản hạt theo đúng yêu c ầu 
kỹ thuật 
- Đánh giá kết quả thực hành thông qua 
hệ thống các tiêu chí của bài tập thực 
hành, thang điểm 10 
31 
Bài 4: 
GIỚI THIỆU QUY TRÌNH CHẾ BIẾN HẠT ĐIỀU 
Mục tiêu 
Sau khi thực hành học sinh có thể: 
Khái quát đƣợc công tác tổ chức chế biến hạt điều của cơ sở sản xuất 
Nắm đƣợc quy trình chế biến hạt điều 
Tổ chức thực hiện đƣợc chế biến hạt điều ở quy mô nhỏ 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm. 
Mổi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1 Công việc của giáo viên (cán bộ cơ sở) 
Hƣớng dẫn 
Làm mẫu 
Kiểm tra nhắc nhở 
2.2 Công việc học sinh 
Chú ý lắng nghe, ghi chép theo dõi các thao tác mà giáo viên hƣớng dẫn 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bƣớc 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Công tác 
chuẩn bị 
- Chuẩn bị cơ sở chế 
biến điều để tham quam 
- Chuẩn bị ngƣời hƣớng 
dẫn 
- Tổ chức đi, về 
- Quy trình chế biến 
điều 
- Ngƣời hƣớng dẫn 
nhiệt tình, có khả 
năng giải đáp các ý 
kiến của ngƣời học 
- Các 
dụng cụ 
phục vụ 
cho chế 
biến 
- Phƣơng 
tiện di 
chuyển 
2 - Tham 
quan 
- Hƣớng dẫn quy trình 
chế biến 
- Thao tác mẫu 
- Có thể cho 1 vài em 
làm thử một số thao tác 
- Đúng quy trình, 
đúng thực tế 
- Thao tác thuần 
thục 
- Đảm bảo an toàn 
- Các 
dụng cụ 
phục vụ 
cho chế 
biến 
3 - Viết thu 
hoạch 
- Viết sơ qua công tác tổ 
chức chế biến của cơ sở 
- Quy trình chế biến 
- Mô tả các thao tác 
trong chế biến 
- Ý nghĩa của đợt tham 
quam 
- Viết rõ ràng, chính 
xác đúng thực tế 
- Những vấn đề gì 
đã học đƣợc 
- Nhận xét so sánh 
sơ bộ giữa lý thuyết 
và thực hành 
- bàn 
- Giấy, 
bút 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
32 
Địa điểm: thực hiện tại một cơ sở chế biến hạt điều 
Qui trình thực hiện 
Giấy bút ghi chép 
Trang thiết bị của cơ sở chế biến 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
Kiểm tra, nhắc nhở thƣờng xuyên, uốn nắn kịp thời 
V. NHỮNG LỔI THƢỜNG GẶP 
Không tập trung khi nghe hƣớng dẫn 
Ghi chép không tỷ mỷ 
Thái độ qua loa, coi nhẹ việc tham quan kiến tập 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Nắm đƣợc yêu cầu kỹ thuật chế 
biến hạt điều 
- Đánh giá kiến thức lý thuyết thông qua 
các bài kiểm tra viết hoặc kiểm tra trắc 
nghiệm trong mô đun, thang điểm 10 
- Thực hiện đƣợc các thao tác 
trong quy trình chế biến hạt điều 
đơn giản (bóc vỏ lụa, phân loại 
nhân) 
- Đánh giá kết quả thực hành thông qua 
các tiêu chí trong bài thực hành thang, 
điểm 10 
- Đảm bảo an toàn trong lao động 
và bảo vệ môi trƣờng 
- Thông qua ý thức và các thao tác thực 
tế, thang điểm 10 
33 
VI. Tài liệu tham khảo 
1. Đƣờng Hồng Dật. Cây điều kỹ thuâṭ trồng và triển voṇg phát triển 
2. Phạm Văn Nguyên, 1991. Cây đào lôṇ hôṭ. Tổng công ty Vinalimex. 
3. Nguyễn Mạnh Chinh, Nguyễn Đăng Nghĩa, 2008.Trồng, chăm sóc và phòng 
trừ sâu bệnh cây điều. NXBNông Nghiệp. 
4. Các tƣ liệu về cây điều thu thập từ website 
www.vinacas.com.vn 
www.namlongcashew.com.vn 
34 
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH, BIÊN 
SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
NGHỀ: KỸ THUẬT TRỒNG ĐIỀU 
(Theo Quyết định số 2744/QĐ-BNN-TCCB 
ngày 15 tháng 10 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT) 
 1. Nguyễn Đức Thiết Chủ nhiệm 
 2. Phùng Hữu Cần Phó chủ nhiệm 
 3. Nguyễn Văn Tân Thƣ ký 
 4. Phan Quốc Hoàn Ủy viên 
 5. Đặng Thị Hồng Ủy viên 
 6. Phan Hải Triều Ủy viên 
 7. Nguyễn Thị Thoa Ủy viên 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU CHƢƠNG TRÌNH, 
GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
(Kèm theo Quyết định số 3495 /BNN-TCCB ngày 29 tháng 12 năm 2010) 
 1. Bùi Đình Ninh Chủ tịch 
 2. Hoàng Ngọc Thịnh Thƣ ký 
 3. Lƣu Thị Thanh Thất Ủy viên 
 4. Nguyễn Thành Công Ủy viên 
 5. Trần Minh Đức Ủy viên 
35