Bài giảng Tổ chức công tác khuyến nông - Chương 5: Sự tham gia của nông dân trong khuyến nông - Nguyễn Thị Minh Thu

Nguyễn Thị Minh Thu
8/17/2015 1
 Sự tham gia của nông dân trong KN
 Nội dung nông dân tham gia trong KN
 Phương thức để nông dân tham gia trong KN
 Các điều kiện để nông dân tham gia trong KN
 Tổ chức để nông dân tham gia trong KN
8/17/2015 2
 Khái niệm Sự tham gia...
 Vai trò của sự tham gia...
8/17/2015 3
 Sự tham gia của nông dân trong KN là QUÁ 
TRÌNH nông dân được tham gia vào:
• Xác định nhu cầu
• Biết lợi ích, nghĩa vụ
• Bàn các giải pháp
• Đóng góp nguồn lực
• Triển khai thực hiện
• Giám sát, đánh giá
• Hưởng lợi 
8/17/2015 4
8/17/2015 5
Hưởng
Quản lý
Kiểm tra
Làm
Góp
Bàn
Biết
Cần
Dân
 PHÂN BIỆT:
• Sự tham gia của nông dân (Farmer Paticipation)
• Sự tham dự của nông dân (Farmer Attendance)
• Sự đại diện của nông dân (Farmer Representative)
8/17/2015 6
TIÊU CHÍ THAM GIA THAM DỰ ĐẠI DIỆN
1. Nội
dung
Tham gia tất cả
các nội dung (8)
Chỉ tham gia rất ít 
nội dung
Thường chỉ tham 
gia điều hành
2. Phạm vi Rộng Hẹp Hẹp
3. Tính
chủ động
Chủ động Bị động Bị động
4. Nông
dân
Là trọng tâm/đa 
số nông dân
Không là trọng 
tâm
Chỉ một số ít nông 
dân/đại diện của 
nông dân
5. Tính
chất tham 
gia
Nông dân được 
trực tiếp tham gia 
đầy đủ ở mọi nội 
dung
Nông dân chỉ được 
trực tiếp tham gia 
ở một số/rất ít nội 
dung (tham gia 
không đầy đủ)
Đa số nông dân 
không được tham 
gia/chỉ là đại diện 
của nông dân 
(nông dân tham 
gia không đầy đủ)
6.......
8/17/2015 7
 Giúp cơ quan KN làm tốt công tác kế hoạch
 Giảm gánh nặng trong đầu tư cho KN
 Tăng hiệu quả trong đầu tư cho KN (QL, giám 
sát...)
 Xây dựng tính bền vững và tự lập của cộng 
đồng
 Mang lại sự thành công cho các chương trình 
DA KN
 Nâng cao năng lực của KNV (Học hỏi, góp ý...)
 ...
8/17/2015 8
1. Phản ánh nhu cầu KN
2. Biết về quyền lợi, nghĩa vụ khi tham gia KN
3. Bàn bạc, xây dựng các giải pháp KN
4. Đóng góp nguồn lực
5. Thực hiện các hoạt động KN
6. Kiểm tra các hoạt động KN
7. Quản lý thành quả KN
8. Hưởng lợi từ KN
8/17/2015 9
 NHU CẦU KN? 
• Nhu cầu phát triển NN,NT
• Khó khăn của nông dân
 LÀM SAO ĐỂ BIẾT NHU CẦU KN?
• Dân bày tỏ nguyện vọng, khó khăn
• Dân nhận xét, đánh giá và rút kinh nghiệm về KN
 TỔ CHỨC ĐỂ DÂN PHẢN ÁNH NHU CẦU KN?
• Quy chế về lấy ý kiến
• Phương pháp lấy ý kiến
8/17/2015 10
 QUYỀN LỢI KHI THAM GIA KN?
• Lợi ích về kinh tế - kỹ thuật: Ưu việt của công nghệ, 
hỗ trợ nông dân của KN...
• Lợi ích về xã hội: Cải thiện nhận thức, vị thế, uy tín, 
trách nhiệm của cá nhân, nhóm nông dân...
• Lợi ích về môi trường: Giảm ô nhiễm...
• Biết về thời cơ và nguy cơ khi triển khai hoạt động 
KN
8/17/2015 11
 NGHĨA VỤ KHI THAM GIA KN?
• Đề đạt nguyện vọng, nhu cầu KN
• Bàn giải pháp KN
• Đóng góp nguồn lực
• Triển khai hoạt động KN
• Đánh giá, nhận xét KN
• Quản lý thành quả, duy trì và nhân rộng 
• ...
8/17/2015 12
 TỔ CHỨC ĐỂ NÔNG DÂN BIẾT VỀ QUYỀN LỢI 
VÀ NGHĨA VỤ KHI THAM GIA KN?
• Chia sẻ thông tin với nông dân
• Phương pháp PRA
- Nông dân biết họ được gì
- Nông dân biết họ phải làm gì
- Nông dân nhận dạng được thời cơ, nguy cơ và hướng 
giải quyết
- ...
8/17/2015 13
 Giải pháp của nông dân thường tiết kiệm, 
phát huy tốt kiến thức và hiểu biết của nông 
dân
 NỘI DUNG BÀN BẠC:
• Lựa chọn nhóm mục tiêu
• Chọn nông dân nòng cốt, đại diện nhóm
• Lập kế hoạch nhóm
• Chọn phương pháp KN
• Tổ chức KN trong cộng đồng...
8/17/2015 14
 TỔ CHỨC ĐỂ NÔNG DÂN BÀN BẠC XÂY DỰNG 
GIẢI PHÁP KN
KNV phải có kỹ năng tạo cơ hội để nông dân 
được chia sẻ thông tin
◦ Nghe
◦ Lắng nghe
◦ Tổ chức hội họp
◦ ...
8/17/2015 15
Chia nông dân 
theo nhóm để
phân tích nhu 
cầu, khó khăn và 
nguyên nhân
Tư vần của cán 
bộ khuyến nông
Giải 
pháp KN 
phù hợp
8/17/2015 16
 NGUỒN LỰC NÔNG DÂN ĐÓNG GÓP?
◦ Hiện vật: Đất đai, chuồng trại, giống, vật tư, công cụ
sản xuất...
◦ Lao động
◦ Tiền
 TỔ CHỨC HUY ĐỘNG ĐÓNG GÓP CỦA NÔNG 
DÂN?
Được phản ánh nhu cầu + Biết quyền lợi, 
nghĩa vụ + Được bàn giải pháp KN → SẴN 
SÀNG ĐÓNG GÓP
8/17/2015 17
 HOẠT ĐỘNG KN?
 PHƯƠNG PHÁP KN CÓ SỰ THAM GIA CỦA 
DÂN?
 TỔ CHỨC ĐỂ NÔNG DÂN THỰC HIỆN CÁC 
HOẠT ĐỘNG KN?
◦ KNV chỉ hướng dẫn, không làm thay nông dân
◦ Nông dân là chủ thể trong hoạt động KN
8/17/2015 18
 NỘI DUNG KIỂM TRA GIÁM SÁT?
◦ Theo dõi đầu vào dùng cho hoạt động KN
◦ Tiến độ thực hiện
◦ Kết quả đạt được
◦ Mục tiêu đạt được
◦ Nhóm mục tiêu
◦ Nhóm hưởng lợi...
 TỔ CHỨC KIỂM TRA GIÁM SÁT?
◦ Tạo dựng cơ chế minh bạch
◦ Phát huy dân chủ
◦ Xây dựng năng lực của cộng đồng
◦ Cung cấp thông tin về hoạt động KN
8/17/2015 19
 NÔNG DÂN THAM GIA QUẢN LÝ khi nông dân 
là chủ thể trong KN từ:
◦ Ứng dụng
◦ Theo dõi đánh giá
◦ Góp ý hoàn thiện
◦ Đề xuất
 TỔ CHỨC QUẢN LÝ?
Thực hiện tốt 6 nội dung trước
8/17/2015 20
 Hưởng lợi là động lực quan trọng nhất để thúc 
đẩy nông dân tham gia vào KN
 Lợi ích mà KN mang lại cho nông dân?
◦ Kinh tế
◦ Kỹ thuật
◦ Xã hội
◦ Môi trường
◦ ...
8/17/2015 21
 PE (Participatory Extension) Khuyến nông có sự
tham gia
 PAEM (Participatory Agricultural Extension 
Method) Phương pháp khuyến nông có sự tham 
gia
 PTD (Participatory Technology Development) 
Phát triển công nghệ/ kỹ thuật có sự tham gia
 PRA (Participatory Rural Appraisal) Đánh giá
nông thôn có sự tham gia
 PRAP (Participatory Rural Appraisal and 
Planning) Đánh giá nông thôn có sự tham gia 
và lập kế hoạch
8/17/2015 22
 KN CÓ SỰ THAM GIA? 
Là thu hút sự tham gia của các bên liên quan theo 
hướng chủ động trong các công việc:
◦ Xác định nhu cầu KN
◦ Xây dựng các giải pháp KN
◦ Huy động và sử dụng nguồn lực
◦ Tổ chức thực hiện
◦ Giám sát, đánh giá
◦ ...
8/17/2015 23
 BẢN CHẤT CỦA KN CÓ SỰ THAM GIA? 
Ứng dụng linh hoạt PRA vào: 
◦ Lập kế hoạch
◦ Triển khai thực hiện
◦ Giám sát, đánh giá
◦ Quản lý...
8/17/2015 24
1. Thể chế hóa và phân cấp để đảm bảo sự tham 
gia của nông dân vào KN
2. Hệ thống tổ chức KN phù hợp
3. Đội ngũ KNV chuyên nghiệp có kỹ năng huy 
động và thúc đẩy nông dân tham gia
4. Tổ chức cộng đồng mạnh
5. Nhận thức và kỹ năng của nông dân
8/17/2015 25
1. Câu lạc bộ KN
2. Nhóm nông dân cùng sở thích
3. Nhóm liên hộ
4. Hợp tác xã
5. Các tổ chức đoàn thể xã hội
8/17/2015 26